NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

LITURGIE &CETERA Thema's
  Kerkelijk Jaar
Hoofddienst   Getijden   Devotie   Uitingsvormen  

Liturgie

LITURGIEK
Liturgiek TVG

Liturgiegeschiedenis

Joods

Vroeg Christelijk

Oosters Orthodox

Westers Katholiek

Protestants

HYMNOLOGIE

Geschiedenis van de Hymnodie

Oud Joodse Hymnodie
Vroeg Christelijke Hymnodie
Griekse Hymnodie tot 900AD
Latijnse Hymnodie
Lutherse Hymnodie
Calvinistische (Franse) Psalmodie
Nederlandse Gemeentezang
na de Reformatie

Engelse Hymnodie

Muziekgeschiedenis




De Nieuwe Engelse Gezang Renaissance

1 Opmerkelijke creativiteit

De bekende hymnoloog ERIK REGINALD ROUTLEY (1917-1982) beschreef in een artikel in The Hymn (January, 1977, Vol. 28, No. 1, p. 6), de opmerkelijke creativiteit rond gezangen vanaf het eind van de zestiger jaren als een "Nieuwe Engelse Gezang Renaissance". Hij speelde zelf een grote rol in het ontbranden van "The Hymn Explosion", zoals het door anderen beschreven wordt. Als Theoloog, musicus en gezangschrijver had hij vooral grote invloed in zijn hoedanigheid als redacteur van o.a. CONGREGATIONAL PRAISE (1951), DUNBLANE PRAISE (1962), CANTATE DOMINO (1968), NEW CHURCH PRAISE (1972), ECUMENICAL PRAISE (1977), en REJOICE IN THE LORD (1985). Toen hij naar Princeton, New Jersey, verhuisde in 1975 en Professor of Church Music aan het Westminster Choir College werd, hielp dit de vruchten van de Britse 'hymn explosion' in de V.S. voet aan de grond te krijgen. Dit had grote invloed op de Amerikaanse gemeentezang. Twee van zijn eigen gezangteksten komen in veel nieuwe gezangboeken voor: "All Who Love and Serve Your City" en "New Songs of Celebration Render." Zes van zijn gezangen zijn opgenomen in het nieuwe WORSHIP & REJOICE hymnal (2001).

2 Neerslag van de opmerkelijke creativiteit in aanvullende liedbundels: 'Supplements'
Rond 1970 had de onzekerheid rond muzikale stijl en het aantal nog niet door de tijd beproefde teksten ertoe geleid dat de uitgevers van liedundels nieuwe gezangen in Aanvullende bundels uitgaven:SUPPLEMENTS -- kleine vergankelijke boekjes die naast de bestaande bundels gebruikt konden worden.

2.1 De omvangrijkste traditie: the Hymns Ancient and Modern Tradition
(Laatste versie voor de 'Hymn Explosion': Hymns Ancient & Modern Revised Hymns Ancient & Modern Ltd/The Canterbury Press 1950)
-Hundred Hymns for Today, Hymns Ancient & Modern Ltd/The Canterbury Press 1969
-More Hymns for Today, Hymns Ancient & Modern Ltd/The Canterbury Press 1980 (Klik hier voor de index van Hundred Hymns for Today en More Hymns for Today)

2.2 De minder grote maar zeer invloedrijke English Hymnal Traditie:
(Laatste versies voor de 'Hymn Explosion':
- English Hymnal (New Edition), A. R. Mowbray & Co. Ltd/Oxford University Press 1933 (klik hier voor de index van The English Hymnal, 1906, 1933)
-English Hymnal Service Book, The (supplement of items not in EH 1906) A. R. Mowbray & Co. Ltd/Oxford University Press 1962)
-English Praise, The English Hymnal Company Ltd/Oxford University Press 1975 (klik hier voor de index van English Praise, 1975)

2.3 De 'Evangelical' Anglican Hymnbook Traditie:
(Laatste versie voor de 'Hymn Explosion': Anglican Hymn Book, Church Society/Oxford University Press 1965)
(Klik hier voor de index van The Anglican Hymn Book, 1965)
-Anglican Praise, Church Society/Oxford University Press 1987 (klik hier voor de index van Anglican Praise, 1987)

3 Belangrijke exponenten van de Gezangen Renaissance
Door de publicatie van deze aanvullende gezangbundels, 'supplements', kwamen in het bijzonder een aantal nieuwe gezangdichters naar voren: Hun liederen zijn nu te vinden in de meeste nieuwe Engelstalige gezangbundels. In de 80er jaren van de 20e eeuw, na het pionierswerk van Albert Bayly, kwam het schrijven van nieuwe liederen tot bloei in het werk van Fred Pratt Green, Brian Wren, Fred Kaan en Timothy Dudley-Smith.

Fred Pratt Green (1903 - 2001)

Christ is the world's light
For the fruits of this creation
The Church of Christ in every age
When in our music God is glorified
When our confidence is shaken
When the Church of Jesus shuts its outer door

Brian Wren (b. 1936)

Arise, shine out, your light has come
Christ is alive! Let Christians sing
Christ upon the mountain peak
I come with joy to meet my Lord
When love is found

Fred Kaan (b. 1929)

For the healing of the nations
Help us accept each other
Now let us from this table rise
We meet you, O Christ

Timothy Dudley-Smith (b. 1912)

Tell out my soul the greatness of the Lord (gebaseerd op het Magnificat)

Daarnaast werden minder orthodoxe gezangen, zoals‘Lord of the dance’, geschreven door Sydney Carter.

Sydney Carter (1915-2004)

One More Step,
When I Needed a Neighbour
Lord of the dance

De deelnemrs aan de 'hymn explosion' zijn gevariëerd. Onder anderen twee Anglicaanse aartsdekenen, een geëmeriteerde Methodistische voorganger, een Jesuiet en een flinke vertegenwoordiging uit de United Reformed Church. Daarnaast musici uit alle richtingen van de kerk.

Onder de schrijvers die grote aantallen gezangen schreven en soms zelfs aparte publicaties het licht deden zien zijn naast Fred Pratt Green, Brian Wren, Fred Kaan en Timothy Dudley-Smith ook bekende namen als Christopher Idle, Margaret Clarkson, Carl P. Daw, Ruth Duck, Sylvia Dunstan, Marty Haugen, en Thomas Troeger.

Niet alleen werden nieuwe liederen gemaakt, ook werden oude liederen herontdekt.

Alan Dunstan schreef een boekje over de Hymn Explosion waarin hij redenen suggereert waarom er zoveel creativiteit ontstond.

4 Eerste Consolidatie
Na de periode van de aanvullende Supplements kristalliseert langzamerhand uit wat duurzaam is en 'geland' is, en wat niet. Dit komt tot uiting in nieuwe liedboeken van de belangrijkste tradities:

De omvangrijkste traditie: the Hymns Ancient and Modern Tradition
Hymns Ancient & Modern New Standard Hymns Ancient & Modern Ltd/The Canterbury Press 1983 (Hymns Ancient and Modern Abridged (1-333) samen met Hundred Hymns for today en More hymns for today (334-533))

De minder grote maar zeer invloedrijke English Hymnal Traditie:
-The New English Hymnal The English Hymnal Company/The Canterbury Press 1986 (Klik hier voor de index van The New English Hymnal, 1986)

De Anglican Hymnbook Traditie -> Hymns Old & New

De Anglican Hymn Book traditie verbreedt zich: Hymns Old & New is een nieuwe serie binnen deze brede bedding:

-Hymns Old & New (Anglican Edition) Kevin Mayhew Ltd 1986
-Hymns Old and New (New Anglican Edition) Kevin Mayhew Ltd 1996 (Klik hier voor de index van Hymns Old & New, New Anglican Edition, 1996) (Uitgever: Hymns Old & New has proved itself to be one of the country's most popular and widely used hymn books, having reprinted five times and sold over 300,000 copies)

De Methodistische Traditie (Methodist Church of Great Britain.)(Klik heur voor de Baptisten)

-Hymns and Psalms A Methodist and Ecumenical Hymn Book Voor de Inhoud, klik hier. Voor het Voorwoord, klik hier.
Hymns and Psalms werd samengesteld door vertegenwoordigers van de British Methodist Conference en door leden van de Baptist Union, Churches of Christ, Church of England, Congregational Federation, Methodist Church in Ireland,
United Reformed Church, en de Wesleyan Reform Union. Het resultaat was echter niet zo dat die kerken afzagen van eigen nieuwe liedbundels

De Non-conformistische Protestantse traditie verenigd in de United Reformed Church (in 1972 gevormd als vereniging van de Presbyterian Church of England en de Congregational Church in England and Wales), speelde een aanzienlijke rol in gemeentezangtraditie (Watts etc.) en in de vernieuwing ervan. Op de valreep van de vereniging werd in 1973 The Church Hymnary, Third Edition door de Presbyterian Churches in the United Kingdom gepubliceerd. Een supplement hierop was de eerste gemeenschappelijke liedbundel:
-New Church Praise 1975. De eerste volledige gemeenschappelijke liedbundel was:

5 Oecumenische initiatieven

Naast de liedontwikkeling binnen de gevestigde tradities komen nieuwe oecumenische initiatieven:

Voorbeelden van oecumenische bundels:

With One Voice, Collins/HarperCollins Religious 1979. Dit oorspronkelijk Australische oecumenische 'Hymn Book' wordt ook in Engeland uitgegeven. (Klik hier voor de index van The Australian Hymn Book (With One Voice), 1977)
Common Ground, Saint Andrew Press 1998.

Liederen uit de oecumenische Gemeenschap van Taizé

De oecumenische Gemeenschap van Taizé trekt veel mensen uit heel de wereld. Liederen uit de meertalige liedschat van Taizé blijken aan te slaan in Engeland en verwerven zich daar een plaats.

Liedbundels van de oecumenische Iona Gemeenschap (ontstaan vanuit de Church of Scotland)
De Iona Gemeenschap wordt wel beschouwd als angelsaksische pendant van Taizé. Vrede, sociale gerechtigheid, gemeenschap en vernieuwing van de eredienst staan centraal; de keltische religieuze traditie en muziek vormen een bijkomende inspiratie. (Iona Community). Nieuw materiaal voor de eredienst (gebeden en liederen) worden ontwikkeld en uitgegeven via Wild Goose Publications. Een deel van dit materiaal is in Nederland gepubliceerd als Liederen en Gebeden van Iona.

Klik hier voor een overzicht van de liedbundels gepubliceerd door Wild Goose Publications

Oecumenisch initiatief gericht op vernieuwing

New Start Hymns and Songs, Kevin Mayhew Ltd 1999 (Klik hier voor het Voorwoord) (Klik hier voor de Index)


Naast 'Hymns' werden sinds het vierde kwart van de 20e eeuw ook veel worship songs en 'chorusses' geschreven en gezongen. Bekend zijn geworden Graham Kendrick, Andrae Crouch, Bill and Gloria Gaither, and Carol Cymbala, zij zijn deel geworden van het 'mainstream evangelical repertoire'.

6 De nevenstroom 1: Praise and Worship

Naast deze 'mainstream' ontwikkelt zich in het laatste kwart van de 20e eeuw een omvangrijke nevenstroom die een alternatief voor de traditionele hymns ontwikkelt; dit is een omvangrijke beweging en van de liederen die 'landen' krijgt een deel ook een plaats in de 'mainstream hymn books' die rond het begin van de 21e eeuw gepubliceerd worden.

Mission Praise

Mission Praise Book 1 - Marshall Morgan and Scott/HarperCollins Religious 1983
Mission Praise Book 2 - Marshall Morgan and Scott/HarperCollins Religious 1987
Mission Praise Combined - Marshall Pickering/HarperCollins Religious 1990
Mission Praise Supplement - Marshall Pickering/HarperCollins Religious 1990
New Mission Praise (1996) - Marshall Pickering/HarperCollins Religious 1996
Complete Mission Praise - Marshall Pickering/HarperCollins Religious 1999 (voor Index Complete Mission Praise 1999, klik hier)
Complete Mission Praise 2 - Marshall Pickering/HarperCollins Religious 2005

(Volgens de uitgever: For over 20 years Mission Praise has offered the ultimate combination of traditional hymns and modern worship songs. Together with Junior Praise and Carol Praise, the collection makes up the most widely used hymn and song resource in UK, with over two million copies sold, published by Collins Bibles, Music & Liturgical)

Andere publicaties van Praise & Worship uitgevers

7 De nevenstroom 2: Vernieuwing via een aantal bekende uitgevers:

7.1 Stainer and Bell (Voor de Hymn (and Song) Books, klik hier) (voor auteurs, klik hier) Voor meer over Stainer & Bell, klik hier.

7.2 Jubilate(Voor de Hymn (and Song) Books, klik hier) (voor de auteurs, klik hier) Voor meer over Jubilate, klik hier.

7.3 Kevin Mayhew Ltd (Voor de Hymn (and Song) Books, klik hier) (voor auteurs, klik hier)

7.4 Kingsway: Best known author: Graham Kendrick; Praise and Worship Voor meer over Kingsway, klik hier.

Deze commerciele uitgevers hebben wel een ideëel doel, voor een bepaald segment van de kerk proberen ze liederen op de markt te brengen om in de omgang met God te gebruiken. De muzikale en tekstuele kwaliteit die ze aanhouden is doelgroepgebonden, de inhoudelijke kwaliteit wordt bepaald door de kerkelijke richting. De grote uitgevers zitten veelal in de hoek van de 'Evangelicals'.

8 In Tune With Heaven

:In Tune With Heaven, het rappport over de kerkmuziek waar de Aartsbisschoppen van York en Canterbury om gevraagd hadden riep de kerken op de kwaliteit van hun kerkmuziek te verbetern en een grotere diversiteit aan genres in hun muzikale repertoire toe te staan. (In Tune With Heaven, The Report of the Archbishops' Commission on Church Music, London 1992). Hierdoor werd het gebruik van de eigen muziek van gemeenschappen die hun muziek meegenomen hadden uit delen van het Commonwealth (Caribbean, Afrcan, Indian) gelegitmeerd, maar ook het gebruik van lichte muziek, mits er toegezien wordt op de kwaliteit. De zijstromen van nieuwe gemeentezang werden hierdoor gelegitimeerd en kregen een bescheiden plaats in de grote liedbundels.

9 Verdere Consolidatie, Tussenbalans?!

De nieuwste liedboeken kunnen waarschijnlijk een neerslag genoemd worden van de vernieuwing en bevatten naast de traditie de liederen uit de vernieuwing (zowel hoofd als nevenstroom) die 'geland' zijn en ook aan de normen van de grotere kerkelijke tradities voldoen.Wat in alle nieuwe liedboeken voorkomt vormt de oecumenische traditie van oude en nieuwe gezangen.

De Hymns Ancient and Modern Traditie

Worship Songs Ancient & Modern Hope Publishing Company and The Canterbury Press 1992
-Common Praise Hymns Ancient & Modern Ltd/The Canterbury Press 2000 (voor Index Common Praise, klik hier)
(Voor Inhoud Common Praise, klik hier) (Voor Voorwoord Common Praise, klik hier)

De English Hymnal Traditie (minder groot maar zeer invloedrijk)

-BBC Songs of Praise' van de British Broadcasting Corporation/Oxford University Press 1997. Volgens het voorwoord behoort het tot de traditie van Songs of Praise 1925 dat tot de traditie van The English Hymnal 1906 behoort (Voor Voorwoord BBC Songs of Praise, klik hier) (voor Index BBC Songs of Praise, klik hier) (Voor Inhoud BBC Songs of Praise, klik hier)
-New English Praise, A Supplement to the New English Hymnal, Canterbury Press 2006 (voor Index New English Praise, klik hier)

De Anglican Hymnbook Traditie (Evangelical) -> Hymns Old & New

-Complete Anglican Hymns Old & New Kevin Mayhew Ltd 2000 (Volgens de uitgever: Hymns Old & New is firmly established as the leading collection for the Anglican Church. With combined sales of 500,000 in six years it has outsold all other hymn books) (voor Index Complete Anglican Hymns Old & New, klik hier)

De Methodistische Traditie. Na nog een aantal methodistische bundels verschijnt een verzamelwerk:

-Methodist Hymns Old and New Kevin Mayhew Ltd 2001

De Non-conformistische Protestantse traditie verenigd in de United Reformed Church

-Rejoice & Sing United Reformed Church/Oxford University Press 1991 (Klik hier voor de index van Rejoice & Sing)
Klik hier voor de Inhoud van Rejoice & Sing
Klik hier voor het Voorwoord van Rejoice & Sing

 

 

 


Klik hier voor de Uitkomst van de 'Hymnal Explosion' in Ierland, Schotland, Australie, de Verenigde Staten en Canada

[O.a. ontleend aan Sing with Understanding, by Harry Eskew and Hugh McElrath (Nashville: Church Street Press, 2nd edition, 1995, pp. 160-165.]

Zie ook: List of Hymnals (Wikipedia)