Historie: Wetmatigheden

Als we enkel naar het historische liturgische materiaal kijken dan zien we een aantal patronen:
1. De ontwikkeling van pluriformiteit naar een min of meer grote uniformiteit. De lokale liturgische vieringen worden op den duur gevat in 'interlokale' liturgische families, die zich vormen rond de toenmalige belangrijke culturele en theologische centra, zoals Antiochie, Alexandrie, Rome en Constantinopel. ...
2. De ontwikkeling van het vrije en geimproviseerde gebed (een patroon werd gevolgd maar de tekst lag niet vast) naar formulier-gebeden. Een formulier-gebed is een onveranderlijk gebed en is vaak het eindpunt van een lange mondelinge overlevering.
3. De ontwikkeling van eenvoudig naar versierd, dat wil zeggen dat een oorspronkelijk eenvoudig ritueel door toevoegingen wordt verfraaid, dikwijls ten koste van de doorzichtigheid.
4. De ontwikkeling waarin oude riten moeten plaats maken voor nieuwe. Sommige oude riten worden bij speciale gelegenheden bewaard. Dit gebeurde bijvoorbeeld met de voorbeden, die gaandeweg uit de zondagse liturgie verdwenen, maar in die van Goede Vrijdag werden bewaard.
5. De ontwikkeling van teksten, waarin met bijbelse motieven wordt 'gespeeld', naar teksten waarin bijbelcitaten thematisch worden toegepast (vergelijk Wegman 1991, p. 10/11)