Technische beschrijving

Rondbogen,gewelven en beton lieten de Romeinen toe om hoge ononderbroken ruimtes op te trekken voor de eerste keer in de architectuurgeschiedenis.Het besef rees dat deze toegepast konden worden op gebouwen met soms revolutionaire resultaten.Het meest treffende voorbeeld van dit proces is het beroemde Pantheon van Rome. In zijn huidige vorm stamt het uit de tijd van Hadrianus(die regeerde van 117 tot 138 n.Chr) Het is een heropbouw van het door Agrippa gebouwde Pantheon dat door blikseminslag werd vernield.Het interieur ervan is het best bewaarde en meest imposante van alle Romeinse structuren.

Dat de architecten het niet gemakkelijk hadden met de problemen omtrent het ondersteunen van de gigantsche koepel kan afgeleid worden van de logge,zware effenheid van de buitenmuren. Niets aan de binnenkant verraadt de structuur langsbinnen,integendeel de elegantie en het estherische van het interieur verschilt merkelijk van wat het logge exterieur doet vermoeden.Het ontwerp van de gigantische koepel is ingenieus.De dikte van de koepel varieert in dikte van 5,2 m. aan de basis tot maar 1,4 m. aan de top.Dit om het gewicht zoveel mogelijk te beperken.Een ander ingenieus idee om het gewicht te verminderen was het gebruik van tufa puimsteen (lichtwegende steen) in het beton. De koepel heeft een doormeter van 43 m. Boven in de top zit een ronde lichtopening met een diameter van ca. 9 m. Pas in de 20e eeuw zijn deze afmetingen met het bouwen met beton overtroffen.

De koepel van het Pantheon bestaat uit een constructie van diepe cassetten waartussen beton is gestort. In de ca. 6 m. dikke muur waar de koepel op rust zijn acht diepe nissen uitgespaard,waarvan één dient voor de ingang. De spankracht van de koepel wordt door in het koepelgewelf verwerkte bogen op geconcentreerde punten op de zware muren tussen de nissen overgebracht.Het ronde gedeelte van de tempel was zo knap gemaakt dat er precies een cirkel met een diameter van 43,3 m. in past.De perfecte gelijkheid in diameter leidde tot een subliem interieur met een perfecte harmonie tussen de verhoudingen.Ook het vermelden waard is dat de koepel boven op was bekleed met een bronzen dakbedekking,die op aanraden van de grote bouwmeester Bernini werd weggenomen om te smelten voor Bernini's baldakijn in St.Pieter.

De inkomVestibule is op zuilen gebouwd los van het Pantheon, er is zelfs een kleine opening tussen beide.Dit gedeelte is bekritiseerd geweest omdat het was gebouwd in een andere stijl (Griekse).Deze Griekse vestibule lijkt mooi van buiten uit en is wel een imposante ingang tot dit verwonderlijk gebouw dat het Pantheon toch is.

Men moet zich ook kunnen inbeelden welk meesterwerk het moet geweest zijn om de constructie van de ingewikkelde houten bekisting te bedenken en uit te voeren,die stevig genoeg moest zijn om het enorme doodgewicht van het gestorte en aangestampt beton te dragen.Ook werden op die bekisting de concentrische cassetten met de vereiste preciesie aangebracht die naar de middenopening toe kleiner werden.Het gaf het huidig estetisch uitzicht maar tegelijkertijd dienden ze ook om het gewicht van het beton te beperken.