Van der Leeuw: ,
Vrij gezegd: eredienst is liturgie: present stellen van God
/ ontmoeting met het Heilige;
Volgelingen van K. Barth legden de nadruk erop dat het Woord
zijn eigen verstaan schiep, en moesten niets hebben van de
zeggingskracht van de liturgie:
Noordmans:
Wij hebben reden de Liturgie meer te vrezen dan de Mis. Wij
zijn met Rome meer van eenen huize dan met Byzantium. (. ..
) De Liturgie vermengt hemel en aarde; zij concentreert het
leven in den cultus en maakt wat daarbuiten is profaan; zij
mystificeert de histori en verwart leven en sacrament. (Liturgie,
24v)
Zoo kan, wat er groeit op den akker van de primitieven (in
verzet tegen Van der Leeuw's Phaenomenologie en diens inleiding
in het "Handboek voor den Eeredienst"), na op den
liturgischen molen gemalen en gemengd te zijn, in een Handboek
voor Liturgie als dagelijksch brood aan een Hervormd mensch
worden voorgezet (id p 102)
Mönnich:
Ik pleit waarachtig niet voor een complete destructie van
ons liturgisch erfgoed. In de eerste plaats: handen af de
structuur der liturgie! Niet omdat ze oeroud is, maar omdat
ze springlevend is, één en al feestelijke gang
naar de Messiaanse maaltijd. (...) De rest is vorm die onherroepelijk
schilfert en verschraalt. In het vroege christendom was de
liturgie een gebeurtenis; lees maar hoe de mensen van die
tijd erover schrijven. `Gebeurtenis' heet in hedendaags jargon
`happening'. Kan de gevoelswaarde van dat woord niet wat duidelijker
doorkomen in onze liturgische activiteit? (Antiliturgica p
28). In de feestzaal hebben we met de Messias gedanst, gezongen
en getafeld. (p 29)
Boendermaker (1989 - uit een gesprek):
Laten we het toch toegeven: echte eredienst is principieel
nutteloos. We zijn mesjogge dat we op een mooie zondag in
de kerk gaan zitten. Het is nog nuttelozer dan bloemen geven
op een verjaardag of kransen bij een begrafenis, dan iemand
afhalen op Schiphol die best zelf zijn koffer kan dragen,
dan kaarsen op tafel, terwijl er 100 Watt boven hangt. Er
is niets aan te doen en het is goed zo: onze liturgie geurt
naar die kostbare zalfolie die die vrouw over Jezus' voeten
goot." (citaat uit de bijdrage van K Kugel - tvg - liturgie)
Joosse:
Als laatste karakteristiek zouden we willen noemen dat liturgie
een spel is. Het vieren van liturgie is `spelen voor Gods
aangezicht'. Liturgie is een spel, een serieus spel weliswaar,
maar als grondtoon overheerst toch de vreugde en de dankbaarheid.
Een spel relativeert de werkelijkheid. Welnu, liturgie doet
dat ook. In de liturgie wordt de allerdaagse werkelijkheid
in een bepaald perspectief gezet, dat van Gods wereld en in
dat perspectief krijgen de dingen een ander gezicht. We kijken
als het ware even boven onszelf uit. Onze beperkte horizon
wordt even verruimd. Wij spelen in de liturgie dat het licht
van Gods Koninkrijk doorbreekt en het is ook zo. (...) Liturgie
vieren is een speelse manier van omgaan met de werkelijkheid,
Gods werkelijkheid. (..) Kortom, liturgie moet je meemaken.
" (uit: K. Joosse, Wat is liturgie? p 12v - 1989, Gooi
en Sticht, Hilversum).
Levinas:
De plaats van de liturgie is niet die van een cultus naast
de `werken van de ethiek', zij is de ethiek zelf (K.Kok -
a.w. p 97)
|