NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

LITURGIE &CETERA Thema's
  Kerkelijk Jaar
Hoofddienst   Getijden   Devotie   Uitingsvormen  
 
 
Kerkgeschiedenis Tijdlijn 1e Eeuw  

14 Augustus stierf op 19 augustus.  Op 17 september, vaardigde de Senaat in Rome een decreet uit dat Augustus Caesar een van de goden was, en Tiberius werd tot keizer benoemd.  (Als Lucas 3.1 de“regering van Tiberius Caesar” vanaf dit jaar aangeeft was zijn vijftiende jaar 28/29 A.D.)

30, 33? Jesus werd gekruisigd en opgewekt.

39/40 Philo van Alexandrie (15/10 v. Chr - 45/50) leidde een gezantschap van Joden uit Alexandrie naar keizer Caligula (37-41) in Rome.  De Joden van Alexandrie waren toen het slachtoffer van een Romeinse pogrom, die Philo en zijn metgezellen hoopten te kunnen beëindigen.  Caligula, echter, liet Philo niet uitspreken.  Philo zei later tegen zijn metgezellen dat God Caligula zou straffen, en deze werd kort daarna vermoord.

Philo was een theoloog die de Joodse theologie probeerde te harmoniseren met Griekse filosofie (vooral Plato).  Veel ideeën die later in de Christelijke theologie gevonden worden zijn van hem afkomstig (zij het niet altijd in dezelfde vorm).  Philo leerde dat de Griekse filosofie uiteindelijk afkomstig was van Mozes.  Hij geloofde dat de Griekse vertaling van het Oude Testament (de Septuagint, 3e eeuw v. Chr.) goddelijk geïnspireerd was.  Philo benoemde de Logos (de woonplaats van de Platoonse Ideeën) als de eerstgeboren Zoon van God - hoewel, naar zijn mening, de Logos zeker lager was in rang dan God en onderscheiden van God.  Hij interpreteerde de godsverschijningen van het Oude Testament als verschijningen van de Logos (omdat de kerkvaders ze zagen als verschijningen van Christus).  Hij benadrukte de allegorische interpretatie van de Schriften, maar vond dat dit wel evenwichtig moest gebeuren.  Net als de latere Oosterse mystische theologen, besprak Philo de onbegrijpelijkheid van God op zich, en hoe kennis van God kan bereikt worden in een ecstatische toestand.

In zeker opzicht was Philo verwant aan de Gnostici en Manichaese Christenen.  Philo zag bijvoorbeeld, net als Plato, het lichaam als de kerker van de ziel.  Dit is niet de bijbelse kijk erop.

41 Jerusalem vergroot.  Nieuwe stadsmuren werden gebouwd waardoor de plaats van de kruisiging van Jezus binnen de stad kwam te liggen.

42Jacobus, de broer van Johannes, werd onthoofd (Handelingen 12.2).

43 Keizer Claudius (41-54) veroverde Engeland.

Barnabas bracht Saulus naar Antiochie (Handelingen 11.25-26).

44 De dood van Herodus Agrippa I, Koning van Judea en Samaria (Handelingen 12.23).

45 De kerk van Antiochie zond geld als hulp tijdens een hongersnood naar de Christenen van Judea via Paulus en Barnabas (Handelingen 11.29).

47-49 De Eerste Zendingsreis van Paulus en Barnabas (Handelingen 13-14).

49 Volgens de Romeinse historicus Suetonius (70-122) in zijn De Twaalf Caesars, verbande Claudius de Joden uit Rome omdat ze constant in opstant kwamen onder invloed van een zekere Chrestus.”

49/50   Het concilie van Jeruzalem werd gehouden (Handelingen 15).  Vastgesteld werd dat Christenen uit de heidenen zich niet hoefden te laten besnijden.

DeDood van Helena, koningin moeder van het koninkrijk van Adiabene, een Joodse staat in nooordelijk Mesopotamie.  Adiabene streed vaak samen met Perzie tegen Rome.

Keizer Claudius bevorderde de verering van de Grote Moeder (Magna Mater) van de Goden en haar gemaal Attis.  Deze twee waren rond 200 v.Chr. toegevoegd aan de Romeinse godenwereld.

50 Paulus' tweede zendingsreis begon, met Silas (Handelingen 15.40).  Paulus en Silas bezochten Philippi (Handelingen 16.11-40) en ontmoetten Lydia, de purperverkoopster. Ze werden gered uit de gevangenis waarbij de gevangenbewaarder bekeerd werd (Handelingen 16.33). Ze bezochten Thessalonica, waar rellen waren was rond hun bezoek (Handelingen 17.5). Ze bezochten Boroea, waar de Joden de Oud Testamentische profetieën over de Messias bestudeerden (Handelingen 17.11). Ze bezochten Athene, waar Paulus predikte op de Areopagus (Handelingen 17.22-31). Ze bezochten Korinthe waar Paulus Aquila en Priscilla ontmoette, vluchtelingen vanwege de verbanning van de Joden uit Rome onder keizer Claudius (Handelingen 18.2). Ze bezochten Ephesus, Caesarea, en Jerusalem voor ze terugkeerden naar Antioch (Handelingen 18.22).

51 Paulus schreef de brieven aan de Thessalonicenzen, vanuit Korinthe.

53 Paulus 'brief aan de Galaten geschreven uit Antioch (?).  Begin van de derde zendingsreis.  Paulus in Ephese, 53-55/56.  (Handelingen 19)

55 schreef 1 Korinthiers, uit Ephese.

55/56 Paulus vertrok uit Ephese (Handelingen 20.1), bezocht Macedonie en Korinthe. 2 Korinthiers geschreven uit Macedonie.

57 Paulus schreef de Romeinenbrief uit Korinthe.  Hij verliet Griekenland (Handelingen 20.3), en ging naar Jeruzalem (Handelingen 21.17) na door Troas getrokken te zijn(Handelingen 20.7-12), en tot de oudsten van de kerk van Ephese gepredikt te hebben (Handelingen 20.18-35). Dit beëindigde de derde zendingsreis, ending the third missionary journey.

57-59 Paulus in de gevangenis in Caesarea (Handelingen 23.33-26.32), onder Felix en Festus.

60 Paulus arriveerde te Rome (Handelingen 28.16).

61/62 Paulus schreef de brieven aan Filemon, Kolossenzen, Ephesiers en Philippenzen.

62 Volgens de traditie werd Jacobus de Rechtvaardige, de bisschop van Jeruzalem, gedood in de tempel door een woedende menigte.

Volgens de traditie werd Bartholomeus martelaar in Kalyana, een stadstaat aan de kust van India, in de buurt van het huidige Bombay.  Bartholomeus werd leven gevild en gekruisigd.

Paulus werd geoordeeld en vrijgesproken in Rome.

63-66 Paulus reisde naar Macedonie, Klein Azie, Kreta, en mogelijk naar Spanje.  1 Timotheus en Titus werden geschreven.

641ste Vervolging van Christenen, onder Nero.  Toen Rome zes dagen lang brandde, gaf Nero (54-68) de Christenen de schuld.  In 62 was Nero getrouwd met Poppea Sabina, een proseliet (bekeerling tot het Jodendom).  Tacitus schreef het volgende over Nero's vervolging: 'Eerst liet Nero de mensen die toegaven Christen te zijn arresteren. Daarna werden grote aantallen op hun informatie veroordeeld. ...Hun dood was een farce.  Gekleed in dierenvellen werden ze aan stukken gereten door honden, of gekruisigd, of als levende toortsen 's nachts aangestoken om het daglicht te vervangen.'  Suetonius was beknopter:  'Straf werd ook gegeven aan de Christenen, een secte die een nieuwe kwalijke vorm van religieus geloof beleed.'

Een derde eeuwse legende vertelt dat Simon Magus (Handelingen 8.9-24) en Petrus met elkaar botsten in Rome.  Simon, die de overhand wilde krijgen over Petrus en indruk wilde maken op Claudius met zijn vermogen om te vliegen, viel dood van de top van het Romeinse Forum.

64 De kerk in Alexandrie gesticht door Markus, de discipel van Petrus.

64 Herodus' tempel in Jerusalem voltooid. Zie 20 v. Chr. en 66.

66Joodse opstand: oorlog tussen Romeinen en Joden.  Jeruzalem werd ingenomen en verwoest in 70, inclusief de Tempel van Herodus.  Later, in de tweede eeuw, zou Justinus Martyr onderwijzen dat deze verwoesting het oordeel van God was over een natie die zijn Messias verwierp en niet zag dat onder de nieuwe bedeling de offerdienst in de tempel geen plaats meer had.

67 Sommigen dateren het boek Openbaringen in dit jaar.  Meestal wordt het gedateerd tegen het einde van de regering van Diocletianus (81-96).

Paulus' tweede rechtzitting te Rome. 2 Timotheus geschreven.

66 De eerste bekende openbare verwijzing naar de cultus van Mithras in Rome.  Koning Tiridates van Armenie bezocht Nero in Rome.  Tegen Nero zei hij: 'Ik ben tot u gekomen, mijn god, om u te aanbidden zoals ik Mithras aanbidt.'

67/68 Paulus wordt martelaar, onthoofd op de weg van Rome naar Ostia.  Rond dezelfde tijd wordt ook Petrus martelaar, omgekeerd gekruisigd.

69 Volgens overlevering werd Andreas in Patrae, op het Peloponesisch schiereiland gekruisigd.

69Ignatius werd bisschop van Antiochie in Syrie. 

69Polycarpus, bisschop van Smyrna, werd geboren.  Hij stierf rond 157.  Irenaeus zegt dat Polycarpus de evangelist Johannes te Ephese kende.  Polycarpus werd martelaar. Hij deed niets om de overheid te provoceren en liet zich zonder tegenstand arresteren.  Irenaeus schreef, 'Polycarpus was niet alleen onderwezen door de Apostelen, en had gesproken met velen die Christus gezien hadden, maar was ook door de Apostelen in Klein Azie tot bisschop van de kerk van Smyrna gewijd. Ik zag hem in mijn jeugd, hij had altijd onderwezen wat hij van de apostelen geleerd had, en wat door de kerk doorgegeven is, wat alleen de waarheid is.'

70  Rond deze datum vestigde R. Jochanan ben Zaccai een rabbijnse school in Jamnia (Palestina). 

Mattheus' en Markus' evangelien werden waarschijnlijk kort na dit jaar geschreven.  Lukas' evangelie is misschien pas in 80 geschreven.

72 Volgens de overlevering werd Thomas doodgestoken door Brahmaanse priesters in Mylapore, India.

79 Volgens de traditie werden, Judas en Simon verscheurd door een Perzische menigte na deze datum.  Simon was met Judas samen gaan werken na een reis naar Engeland.  Judas was in Armenie geweest.

80 Het Coliseum te Rome geopend.

90 De Joodse Synode van Jamnia stelde de Hebreeuwse canon vast (het Oude Testament zoals Protestanten dat kennen).  Esther, Prediker, Hooglied en Ezechiel werden bijna niet opgenomen in de canon, terwijl Jezus Sirach bijna wel opgenomen werd.  Rabbis verwoordden te Jamnia ook de theory dat elke letter in het Hebreeuws een betekenis heeft.  Een normatieve tekst werd vastgesteld.

De taal van de vroege kerk was het Grieks, en de versie van het Oude Testament die gebruikt werd, zowel door Christenen als de Joden van de diaspora, was de Septuagint.  De Septuagint bevat boeken (soms de 'Apocriefen' genoemd) die niet in de canon van Jamnia voorkomen.  Wellicht omdat de Messiaanse profetieën uit de Septuagint vaak door de Christenen gebruikt werden verloor deze licht afwijkende versie de voorkeur bij de Joden. Na verloop van tijden accepteerden ook niet-Palestijnse Joden de canon van Jamnia. Er werden nieuwe vertalingen van de Oud Testamentische geschriften gemaakt gebaseerd op de standaardtekst van Jamnia.

90 Volgens de overlevering werd Filippus omgekeerd gekruisigd (net als Petrus) te Hierapolis, in Klein Azie.  (Sommigen stellen dat Filippus de apostel en Filippus de evangelist twee verschillende personen waren, en dat Filippus de evangelist begraven werd te Hierapolis.)

90 Volgens Hippolytus stierfMattheus een natuurlijke dood in Hierees, inPerzie.

92Clemens verkozen tot bisschop van Rome.  Hij bleef zeker tot het jaar 100.  Hij schreef een brief aan de gemeente van Korinthe toen deze de oude geestelijke leiders afgezet had en vervangen had door nieuwe mensen.  Hij vroeg hen de oude leiders te behouden omdat deze in de lijn van de apostolische successie stonden.  'De Apostelen wisten door onze Heer Jezus Christus dat er twisten zouden ontstaan over het ambt van bisschop; en daarom, omdat ze deze onfeilbare voorkennis hadden, benoemden ze de voornoemden, en gaven een opvolging door, zodat als zij zouden vertrekken, er andere goedgekeurde mensen zouden zijn die hen zouden opvolgen in hun dienstwerk.'  (~97.)

In 2 Clemens (misschien wel een 2e eeuws geschrift) staat: 'Broeders, wij behoren Jezus Christus als God te zien... want als we gering over Hem denken, hopen we geringe dingen van Hem te ontvangen.'

93 2e Vervolging van Christenen, onder Domitianus (81-96).  De apostel Johannes verbannen naar Patmos.

Flavius Josephus (37/38-100) publiceerde zijn Joodse Oudheden.  Boek 18 vertelt over Jesus Christ.  Geleerden houden er rekening mee dat wat daar staat een latere aanpassing door Christenen is, omdat Christus als goddelijk aangeduid wordt.  Josephus was legeraanvoerder geweest tegen de Romeinen in Galilea gedurende de oorlog (66-70).  Toen hij werd gevangen genomen voorspelde hij dat Vespasianus keizer zou worden; dit redde zijn leven.  Josephus schreef een geschiedenis van de oorlog, en werd gehaat en als verrader beschoud door de Joden vanwege de begunstiging die hij ontving van de Romeinse keizers.

100 Rond deze tijd stier Johannes op Patmos.  (Eusebius, Irenaeus en Clemens van Alexandrie zijn het erover eens dat John nog leefde tijdens de regering van Trajanus, die begon in 98.)  De Didache, geschreven in deze periode, geeft aan dat de eredienst plaats vond op zondag:  'Kom samen op de dag des Heren, en breek brood en offer de dankzegging (eucharistie); maar beleid eerst je fouten, zodat je offer puur is.'

100? Rond deze tijd was er een ketter genaamd Cerinthus.  Hij leerde dat de wereld niet door God zelf geschapen was maar door een lager wezen.  Hij beweerde ook dat Jezus enkel de natuurlijke zoon was van Josef en Maria, en dat een ander bovennatuurlijk wezen, de Christus, op/in Jezus kwam bij zijn doop en hem verliet bij zijn kruisiging.  Volgens de 3e eeuwse bisschop Dionysius van Alexandrie: 'de leer die hij onderwees was als volgt: dat het koningkrijk van Christus een aards koninkrijk zal zijn.'  Cerinthus 'was zelf toegewijd aan de geneugten van het lichaam en geheel en al sensueel in zijn wezen.'  In de tijd van Dionysius waren er mensen die beweerden dat Cerinthus het boek Openbaring geschreven had. 


 
  setstats 1