NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

LITURGIE &CETERA
Thema's
  Kerkelijk Jaar
Hoofddienst   Getijden   Devotie   Uitingsvormen  
 
 

De Veertiende Eeuw
Als er links geen index is, klik dan hier:  Index

1301 Bisschop Bernard Saisset van Pamiers (France) werd gearresteerd op verdenking van verraad en ketterij (pro-Cathaarse instelling).  Omdat hij vreesde berecht te worden door de Inquisition, beriep Bernard zich op de Paus.  Bonifatius eiste dat Bernard berecht zou worden voor een kerkelijke rechtbank.  De claim dat een paus het recht had recht te spreken over een zaak waarin verraad jegens een wereldlijke heerser een rol speelde, moest gerechtvaardigd worden – vandaar de bul Unum Sanctum die in December het volgende jaar uitkwam.

1301 De Islamitische gouverneur van Egypte gaf opdracht om alle kerken te sluiten.

1302 Paus Bonifatius VIII (1294-1303) proclameerde de bul Unum Sanctum, die uitwijdde over het gezag van de Paus betreffende de staat en vastlegde dat heil niet mogelijk is voor iemand die niet onder het gezag van de Romeinse bisschop stond:

“We zijn gedwongen, ons geloof noopt ons, te geloven en voor waar te houden—en we geloven vast en belijden eenvoudigweg—dat er één heilige Katholieke en Apostolische Kerk is, waarbuiten er noch heil noch vergeving van zonden is; haar Gemaal proclameert het in de kantieken, "Mijn duif, mijn onbezoedelde is slechts één, ze is de uitverkorene van haar die haar droeg"; hetgeen één mystiek lichaam representeert, van dat lichaam is Christus het hoofd, maar van Christus, God.

“In deze Kerk is één Heer, één Geloof, en één Doop. Er was inderdaad maar één ark van Noach ten tijde van de zondvloed, en dat symbolizeert één Kerk; en deze was voltooid in een el en had namelijk één Noach als stuurman en commandant. En met uitzondering van deze ark werd alles wat bestond op aarde vernietigd, zoals we lezen.

“Deze Kerk vereren we bovendien als de enige, de Heer zegt erover door zijn profeet, ‘Verlos mijn ziel van het zwaard, mijn geliefde van de hond.’  Hij bad toen voor Zijn Ziel—dat wil zeggen, voor Hemzelf het Hoofd, en voor Zijn Lichaam— welk Lichaam Hij de ene en enige Kerk noemde vanwege de eenheid van het beloofde Geloof, van de sacramenten en van de liefde voor de Kerk. Zij is het naadloze gewaad van de Heer dat niet verdeeld werd maar onder het lot viel. Daarom is er voor deze ene en enige Kerk één lichaam en één hoofd—niet twee hoofden alsof het een monster zou zijn: Christus, namelijk, en de plaatsvervanger van Christus, de heilige Petrus, ‘Voed mijn schapen.’  Mijn schapen, zei Hij, en gebruikte een algemene term, niet wijzend op deze of die bijzondere schapen; hieruit is duidelijk dat hij al Zijn schapen onder zijn hoede stelde.

“Als dan de Grieken of anderen zeggen dat zij niet onder de hoede van Petrus of zijn opvolgers gesteld zijn, belijden zij noodzakelijkerwijs dat zij niet behoren tot de schapen van Christus de Heer; want de Heer zegt, in Johannes, dat er één kudde is, éen herder, en slechts één.

“Ons wordt gezegd door het woord van het Evangelie dat er in Zijn kudde twee zwaarden zijn— te weten een geestelijk en een wereldlijk.  Want toen de apostelen zeiden, ‘Zie hier zijn twee waarden’—antwoordde de Heer niet dat dit te veel was, maar genoeg.  Waarlijk, hij die ontkent dat het wereldlijk zwaar in de macht van Petrus is misinterpreteert het woord van de Heer als Hij zegt, ‘Steek uw zwaard in zijn schede.’  Beide zwaarden, het geestelijke en het materiele zijn daarom in de macht van de Kerk; de ene, inderdaad, om gebruikt te worden voor de kerk, de andere door de Kerk; de ene door de hand van de priester, de ander door de hand van koningen en ridders, maar onder de wil en het toestaan van de priester.  Het ene zwaard, moet bovendien ondergeschikt zijn aan het andere en het wereldlijk gezag moet staan onder het geestelijk gezag.  Want als de Apostel zegt ‘Er is geen macht dan van God, en de machten die van God zijn zijn gewijd,’ ze zouden niet gewijd zijn tenzij zwaard onder zwaard was en de mindere als het ware geleid werd door het andere tot grote daden.

“Want volgens St. Dionysius moet de wet van de Goddelijkheid de laagste door de middelmatige naar het hoogste leiden.   Niet, daarom, worden alle dingen volgens de wet van het heelal gelijkelijk en direct teruggebracht tot orde; maar de laagste door het middelmatige, het middelmatige door het hogere.  Maar dat het geestelijke alle aardse macht te boven gaat  in waardigheid en adel zouden we meer openlijk moeten belijden naarmate de geestelijke zaken meer de wereldlijke te boven gaan.  Dit wordt ook duidelijk voor onze ogen uit het afdragen van tienden en de zegening en de heiliging; uit de acceptatie van deze zelfde macht, uit de macht over deze zelfde dingen.  Want, de waarheid getuigt, de geestelijke macht moet de aardse macht vestigen en oordelen of deze niet goed is.  Zo, betreffende de Kerk en de kerkelijke macht, komt de profeite van  Jeremias uit:  ‘Zie, I heb deze dag u gesteld over de naties en over de koninkrijken,’ en de andere zaken die hieruit volgen.

“Daarom, als de aardse macht faalt, zal deze geoordeeld worden door de geestelijke macht; maar als de mindere geestelijke macht faalt, door de meerdere.  Maar als de grootste zou falen, kan deze alleen door God geoordeeld worden, niet door de mens, terwijl de Apostel het getuigenis hoort.  Een geestelijke man oordeelt alle dingen, maar hij zelf wordt door niemand geoordeeld.  Dit gezag is bovendien niet menselijk, zelfs al is het aan de mens gegeven en door de mens uitgeoefend, maar het is goddelijk, gegeven door goddelijke lippen aan Petrus en gefundeerd op een rots voor hem en zijn opvolgers door Christus Zelf die Hij beleed; de Heer Zelf zei tot Petrus: ‘Wat je zult binden,’ etc.  Wie daarom deze macht, zo door God ingesteld, weerstaat, weerstaat de instelling van God, tenzij hij doet geloven, zoals de Manicheeërs, dat er twee beginnen zijn.  Dit zien we als vals en ketters, omdat volgens het getuigenis van Mozes, niet ‘in den beginnen,’ maar ‘in den beginne’ God de hemel en de aarde schiep.

Wij verklaren, zeggen, definieren en spreken uit, dat het absolutely noodzakelijk is voor het heil van elk menselijk wezen om onderworpen te zijn aan de Romeinse Paus.”

De bul werd uitgebracht gedurende een conflict met Koning Philips IV van Frankrijk (1285-1314) over zeggenschap over kerkelijke fondsen.  Philips had inkomsten nodig om oorlog te voeren met Engeland en om zijn positie tegenover de adel te verbeteren.  Nadat de bul was uitgebracht probeerde Philips Bonifatius te ontvoeren en hem voor het gerecht te brengen in Frankrijk.  Philips beschuldigde Bonifatius van ongeloof in eeuwige straf en beloning, van sodomie, en van het zien van sex met jongens of vrouwen als van even weinig belang als het wrijven van de handen.  In September 1303 werd Bonifatius gevangen genomen, maar hij werd gered door een menigte. Hij stierf drie maanden later.

Ten tijde van Bonifatius was de pauselijke kroon uitgegroeid tot een grote conische tiara.  Twee eeuwen eerder was het slechts een eenvoudige witte muts geweest.

1303 Keizer Andronicus II (1282-1328) huurde een groep huurlingen in, bekend als de Catalaanse Gemeenschap, om de Turken te bevechtens.  De Catalanen waren succesvol in een veldslag tegen de Turken, en vestigden zich vervolgens op het Gallipoli Schiereiland en vielen herhaaldelijk Thracie binnen.  Hierbij nodigden de Catalanen de Turken Europa binnen om hen te helpen.

1305 De Babylonische Ballingschap van het Pausdom (1304-76).  Clemens V (1305-14), een Fransman, werd tot Paus verkozen en bleef in Frankrijk. Dit was het begin van het Pausdom in Avignon.

1306 Robert I Bruce werd koning van de Scotten en leidde een Schotse revolte tegen Engeland.

1307 Koning Philips IV van Frankrijk liet alle Tempelridders in Frankrijk arresteren en hun bezit confisceren.  De Tempeliers werden beschuldigd van wandaden en godslastering.

1308 De Turken staken voor het eerst over naar Europa.

1308 Petrus, Metropoliet van Rusland (1308-26) vestigde zich in de kleine stad Moscow.

1309 Paus Clemens V (1305-14) vestigde zich in Avignon.

1309 Zware regen in Europa veroorzaakte wijd en zijd hongersnood.  Slechte oogsten en ziekte onder het vee kwamen veel voor tot 1325.

1309 De Germaanse Ridders (zie 1220+) zetten hun hoofdkwartier op in Marienburg (Malbork), Pruisen.  Nu de kruistochten naar het Heilige Land verleden tijd waren vestigden zij hun aandacht op de militaire onderwerping van de oostelijke Baltische kust.

1309 De Ridders van St. Johannes van Jerusalem (de Hospitaalridders) bouwden een fort op Rhodes na dit jaar.  Hun vloot beveiligde de zuidelijke kust van de Middellandse Zee tegen de Turken.  De Turken veroverden het eiland in 1522.

1311 De Katalanen (zie 1303) veroverden Athene op de Franken, en vestigden het Katalaanse Hertogdom Athens en Thebe.

1311/12 Concilie van Vienne.  Honderdtwintig bisschoppen woonden dit concilie bij dat bedoeld was om Paus Bonifatius VIII posthuum te veroordelen en om de Tempeliers af te schaffen.  (De pothume veroordeling ging niet door.)  Paus Clemens V (1305-14) canonizeerde Paus Celestine V, die gevangen genomen was door Bonifatius.  Afgevaardigden naar het concilie uit Aragon getuigden dat er 30,000 Christelijke slaven waren in Granada.

1312 De orde van de Tempeliers werd afgeschaft in in Frankrijk.  Op een concilie gehouden in Vienne, hief Clemens V (1305-14) de handelsorde op.  De goederen van de Tempeliers buiten Frankrijk werden overgedragen aan de Ordes van de Hospitaalridders.

Clemens verontschuldigde ook Philips, koning van Frankrijk, betreffende elke blaam in verband met de gepoogde ontvoering van Bonifatius (zie 1302) en het confisceren van het bezit van de Tempeliers (1307).

1312 De Romeinse (Byzantijnse) keizer Andronicus II vaardigde een bul uit bedoeld om betere discipline af te dwingen op de berg Athos (zie 963).

1314 Schotland verwierf onafhankelijkheid bij Bannockburn.

1314? Geboorte van St. Sergius van Radonezh (1314-92).  Sergius, misschien wel de grootste nationale heilige van Russia, was de grote motiverende kracht achter het bouwen van van kloosters in de oostelijke woeste gebieden, en verbreidde zo de Russische beschaving in die woeste gebieden.  Sergius benadrukte een leven van gebed en nederigheid.  Een bezoeker aan het klooster zag Sergius aan het werk in de tuin en zei, “Ik kwam om een profeet te zien en je toont me een bedelaar.”

1315-17 Hongersnood in de Lage Landen resulteerde in een sterfte van ca. 10 tot 15% in de steden.

1317 In zijn bul Gloria Ecclesiam veroordeelde Paus Johannes XXII (1316-34) als ketter degenen die er op stonden de oorspronkelijke regel van Franciscus van Assisi te volgen.

1321 Islamitische authoriteiten in Egypt lieten 60 kerken verwoesten, en veel kloosters.

1323 De groothertog van Lithouen, Gediminas (1315-41), vroeg om vaardige immigranten uit Duitsland.  Hij zond een open brief aan Lubeck, Bremen en Magdeburg, en maakte duidelijk dat immigranten hun Christelijke religie konden behouden.  Hij sponsorde ook een Orthodox metropolitanaat onder de jurisdictie van de Oecumenische Patriarch voor zijn Orthodoxe onderdanen.  Op dit moment en tot 1385 was Lithouwen officieel heidens.  Gediminas overwoog Rooms Katholiek te worden maar zag ervan af vanwege het advies van een zekere Dominicaanse monnik genaamd Nicholas, die stelde dat het geloof niet aangenomen moest worden van de relatie weinig invloedrijke Bisschop van Riga.

1323 In zijn bul Cum inter nonullos, veroordeelde Paus Johannes XXII (1316-34) de leer van de apostolische armoede (gemeengoed onder de Franciskanen) als ketterij.   Johannes kreeg als bijnaam ‘De Bankier van Avignon.’  Historici schatten dat Johannes 63 procent van zijn pauselijk inkomen besteedde aan oorlog.

In de tijd dat Johannes paus was werd Triniteitszondag toegevoegd aan de Romeinse kalender.  Het feest kwam voor het eerst aan het licht in de Lage Landen in de tiende eeuw.

1324Willem van Occam (stief 1350), een Engelse Franciskaan, verdedigde zijn filosofy aan het hof van de Bisschop van Rome in Avignon.  Occam stelde dat de logica zich niet bezig houdt met het zijn op zich.  Volgens hem zijn proposities enkel gedachtevormen zonder ontologische inhoud of enig verband met de ultieme werkelijkheid.  De ultieme werkelijkheid kan daarom niet intellectueel begrepen worden. 

Willem verzette zich tegen Paus Johannes XXII's veroordeling van de leer van de Franciskanen over de armoede (1317).  Willem argumenteerde dat de zaak van paus Johannes bewees dat men paus kon lijken te zijn zonder het te zijn.  Andere Franciscaanse theologen argumenteerden dat vroegere pausen geleerd hadden dat Christus arm was.  Omdat  Johannes XXII tegen deze eerdere pausen inging kon hij dus geen paus zijn.

1325 Andronicus III Paleologus werd Romeins (Byzantijns) co-emperor (1325-41), en regeerde naast zijn grootvader, Andronicus II.  In 1328 dwong hij zijn grootvader afstand te doen.  Andronicus III poogde het rechtssysteem te verbetern op het platteland door het instellen van rondreizende rechters.  He maakte de plaatselijke Bisschop verantwoordelijk voor het tribunaal dat de rondreizende rechter periodiek bezocht.

1327-39 Ambtsperiode van de Koptische Paus Benjamin II.  Gedurende deze periode werden Kopten in Egypt beschermd tegen vervolging door het dreigement van de Ethiopische keizer’s om hen met een legermacht te hulp te komen.

1328 De Provinciale Synode van Canterbury beval het Feest van de Ontvangenis (van Maria) te vieren.  Dit was omdat haar ontvangenis een belangrijke gebeurtenis was in de aanloop naar de Incarnatie, niet vanwege geloof in haar Onbevlekte Ontvangenis.

1328 Lewis van Bavaria liet zich in Rome tot Heilige Roomse Keizer kronen door een leek, lid van de machtige  Colonna familie.  In hetzelfde jaar werd, Pietro Rainalducci, een Franciskaan die alle bezit afzwoer(de "Geestelijken") verkozen tot Paus Nikolaas V (1328-30), ondanks het feit dat Johannes XXII nog leefde in Avignon.

1333Gregorius Palamas (1296-1359), Metropoliet van Thessalonika, verdedigde de Orthodoxe leer van hesychastisch gebed en het gebruik van het Jezus Gebed.  Een van zijn geschilpunten was met Barlaam de Calabrier (zie 1341 en 1351).  Gregorius word herdacht op de Tweede Zondag van de Grote Vasten.

1334 Benedictus XII (1334-42) werd paus.  Hij was erg spaarzaam en verminderde de kerkelijke onkosten met 75%.  Hij dronk ook bovenmate.  De uitdrukking, ‘Laat ons drinken als een paus’ kwam op in zijn tijd op.

1339 De Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk begon.  De Engelsen behaalden overwinningen te Crecy (1346) en Poitiers (1356) (waar de koning van Frankrijk, Johannes, gevangengenomen werd) door het gebruik van de 'longbow'.

1339 De pest trof een Nestoriaanse vestiging bij het meer Issyk Kul, in de Ten Shan regio in centraal Azie.

1340 Twee Boheemse Franciskanen geëxecuteerd in Lithouwen wegens zendingsactiviteiten.

1340 De 'Verklaring van de Heilige Berg te verdediging van degenen die vroom een leven van stilte practiseren' (Hagioritisch  Boek) gepubliceerd.

1340 Stephen Kotromanich, Ban van Bosnia, bekeerd tot het Katholicisme.  Hoewel Paus Johannes XXII hem aanmoedigde de Patarenen te vervolgen, wilde  Stephen de machtige Patarenes niet van zich vervreemden en stond hij alleen toe dat Franciskanen onder hen predikten.

1341 Een synode kwam bijeen in St. Sophia in Constantinopel en veroordeelde de sacramentele theologie van Barlaam de Calabrier.  Barlaam was een Westelijke bekeerling tot de Orthodoxy die Westerse ideeën leerde.  Een deel van zijn veroordeelde leer word bij 1351 opgesomd.

1342 Clemens VI (1342-52) werd paus.  Hij ging op de voormalige grote voet leven (ongelijk Benedictus XII) en verleende gunsten via zijn maitresse, de Gravin van Turenne.  Clemens was beschermheer van de dichter Petrarchus, die hem beschreef als een  ‘kerkelijke Dionysius ... bezoedeld door incestueuze omarmingen.’  Petrarch beschreef Avignon als ‘het Babylon van het Westen.’

1342 Lodewijk de Grote werd koning van Hongarije (1342-82).  Hoewel hij druk was met oorlogen tegen Napels en Venetie poogde Lodewijk ook de heerschappij over de Slavische naties van het Oosten te verwerven.  Maar zijn militante Katholicisme vervreemde deze Orthodoxe volkeren.  Lodewijk van zijn kant gaf hen weinig hulp tegen de oprukkende turken.

1344 Paus Clemens VI vaardigde de bul Unigenitus uit, die de economie van de aflaten beschreef.  Kort gezegd kon de kerk deugd toekennen uit de schatkamer van deugd die door Christus en de heiligen was gevuld om de tijd die in het vagevuur doorgebracht moest worden te bekorten. 

1344 Praag werd een Aartsbisschopsdom.

1345 De pest op de Krim.

1345 Gedurende zijn regering benaderde  Groothertog Algirdas (1345-77) van Lithouwen de paus driemaal en de Oecumenische Patriarch tweemaal over de mogelijkheid om een vorm van het Christelijk geloof aan te nemen. 

1346 De pest bereikte de bergen van de Kaukasus.

1346 Een onafhankelijk patriarchaat werd gevestigd in Servia.

1346 De Germaanse Ridders kochten Denemarken’s claims op Estland af.  De Ridders concentreerden hun aggressie op Lithouwen, de enige onafhankelijke heidense staat in Europa, omdat het hun Pruissische gebied scheidde van hun gebied in Livonia en Estonia.

1346 Casimir de Grote’s (1333-70) Statuut van Wislica zorgde voor vrijheid van godsdienst en bescherming voor de Joden in Polen.  Gedurende de Pest verhuisden veel Joden van Duitsland naar Polen.

1347 Johannes Catacuzensus werd Romeins (Byzantijns) keizer. 

1347 De Pest bereikte Constantinopel, Cyprus, Sicilie, Venice, Florence en Alexandrie.  In December had het ook Italie en Frankrijk bereikt.

1348 Het jaar van de Zwarte Dood.  De pest gereikte Parijs in het voorjaar en Londen in September.  Ca. 35 tot 40% van de bevolking rond de Middellandse Zee was twee jaar later gestorven aan de Pest.  Sommige historici geloven dat de pest nog meer slachtoffers vroeg in Centraal Azie – vanaf deze tijd gaat de migrationstroom, die voorheen van Centraal Azie naar het westen liep, de andere kant op.  Er wordt ook aangevoed dat de pest het Ottomaanse Rijk dusdanig ontvolkte dat de  Turken de Balkan niet konden koloniseren, waardoor Europa betrekkelijk weinig te stellen had met Islamitische invasies.

1348 Na mishandeld te zijn in Neustadt,Duitsland, bekende Balovignus, een Joodse dolter dat hij bronner vergiftigd had.  Pogroms tegen de Joden in Europa volgden.  De koningen van Castilie en Aragon en de paus in Avignon probeerden de Joden te beschermen, die de schuld kregen van de Pest.

1348  Joden verbannen uit Zurich.

1349 De gemeenteraad van Straatsburg verbrandde 2000 Jews (beschuldigd van het veroorzake van de pest).  Joden werden ook massaal vermoord in Frankfurt-am-Main, Keulen en Mainz.  Na deze slachting trokken veel overgebleven Joden  naar het oosten (zie Casimir, 1346).

1349 In een bul uitgevaardigd op 20 October 20 veroordeelde Paus Clemens VI flagellisme.  De flagellanten organizeerden processies waarin zij zichzelf geselden met leren zwepen waaraan kleine ijzeren deeltjes waren vastgemaakt.  De flagellanten waren het talrijkst in Duitsland, waar zij de Joden de schuld gaven van de pest en hen vervolgden.

1349 In November voltooide Johannes van Rupecissa zijn Liber secretum eventum, dat voorspelde dat Christus in 1370 terug zou komen om de Antichrist te verslaan en het Millennium te laten beginnen.  Hij stelde de dag van het laatste oordeel in 2370.

1350/51 De pest bereikte uiteindelijk Rusland vanuit west Europa.

1350 Een Bulgaars concilie dat samenkwam te Tirnovo veroordeelde twee voormalige monniken van de berg Athos, Cyrillus de Blootvoetige en Lazarus, wegens ketterij.  Bogomile leer was doorgedrongen tot de berg Athos via een zekere Irene, die een herberg had in Thessalonica waar monniken soms verbleven.  De twee monniken waren verbannen van Athos en verhuisd naar Tirnovo.  Lazarus was voor nudisme en universele castratie van mannen.  Cyrillus leerde dat getrouwde stellen gescheiden moesten leven.  Een derde prediker, Theodosius, bevorderde ook het nudisme, maar hij moedigde mannen ook aan te zondigen opdat de genade zich vermeerderen zou.  Zijn beweging werd gekenmerkt door sexuale uitspattingen.

1351 In England passerde het Parliament het 'Statute of Provisors'.  De Paus was gewoon geweest in Engeland “provisors” te benoemen voor 'benefices' (kerkelijke ambten die inkomen opleverden zonder dat daar noodzakelijkerwijs werk voor nodig was).  ('Provisors' waren personen aangewezen om in een 'benefice' te komen terwijl de plaatsbekleder nog leefde.)  De wet regelde dat iedere persoon die zo'n regeling aannam en daarmee het recht van de patroon (de persoon die het recht had tot benoeming) schaadde, gevangen werd gezet totdat hij een boete betaald had en de verzekering had gegevendat hij zijn overtreding niet zou herhalen en niet in beroep zou gaan bij een buitenlands hof.

1351 Nicholas Cabasilas werd Bisschop van Thessalonica.  Hij is het meest bekend als auteur van Het Leven in Christus, een werk over de mysterieën (sacramenten).

1351 De volgende vervloekingen tegen Barlaam en Acindynus zijn te vinden in het Synodicon van de  Orthodoxie (zie 842 boven).  Barlaam werd veroordeeld door het Concilie van St. Sophia in 1341, en Acindynus door het Concilie van Blachernae in 1351:

(50) Barlaam en Acindynus en hun volgelingen;
(51) degenen die denken dat het licht van Christus' Transfiguratie een verschijning was; en degenen die zeggen dat het de  essentie van God was; ieder die niet belijd dat het goddelijke licht de ongeschapen genade en energie van God is die altijd uitgaat vab Gods essentie.
(52) degenen die weigeren het verschil te erkennen tussen Gods essentie en zijn energie;
(53) degenen die ontkennen dat de energie van God ongeschapen is;
(54) degenen die zeggen dat het verschil tussen energie en essentie impliceert dat God niet enkelvoudig is en onsamengesteld;
(55) degenen die claimen dat de term "Godheid" alleen juist gebruikt wordt voor de essentie van God en not voor de goddelijke energie;
(56) degenen die zeggen dat de goddelijke essentie wordt medegedeeld;
(57) alle godslasterlijke geschriften van die mensen;

Het Concilie van Blachernae veroordeelde ook Isaac Argyrus, een leerling van Nicephorus Gregoras.  Blijkbaar had hij vele van de veroordeelde meningen in bovengenoemde vervloekingen.

1353  Het 'Statute of Praemunire' werd tot wet in Engeland.  Deze wet eiste dat ieder die een zaak bij een buitenlands hof aanhangig maakte voor de rechters van de koning verscheen om zich te verantwoorden voor de minachting die deze gang van zaken inhield voor de koning.  Wie dit niet deed, diens landerijen en eigendommen zouden vervallen aan de kroon.   Praemunire was bedoeld om een beroep op de paus en zijn hof te voorkomen.  (De naam “praemunire” komt van de opening van de wet en betekent “waarschuwen.”)

1353 Stephanus Tvrtko I volgde zijn oom Stephanus Kotromanich op als Ban van Bosnia.  Hij zette zijn politiek van tolerantie jegens de Patarenes voort.

1355 Een Bulgaars concilie kwam samen in Tirnovo.  Het veroordeelde de Bogomilstvo, zoals een eerder concilie in 1350 ook gedaan had.

1357 De Turken namen Adrianopolis in en vestigden zich aan de Bulgaarse grens.

1358 Gregorius van Rimini werd verkozen tot superieur generaal van de Augustijnen.  Like Augustine, Rimini emphasized the inability of humans to please God without divine grace.  Rimini also taught that children who died without baptism will be punished for ever.  His teachings were influential in the late middle ages.  Similar views were held among the Augustinian faculty at the University of Wittenburg early in the sixteenth century.

1360 Paus Innocentius VI (1352-62) gaf instructies aan de Bisschop van Bosnia om er bij de regering op aan te dringen dat de Patarenen onderdrukt zouden worden.  In hetzelfde jaar dwong Koning Lodewijk van Hongarije Stephanus Tvrtko I, Ban van Bosnia, om de Patarenen te verbannen.

1361-62 Pestis Secunda (Pestis Puerorum).  Deze uitbraak van de pest doodde ongeveer 10 tot 15% van de Europese bevolking.  Slachtoffers waren talrijk onder hen die sinds 1348 waren geboren en de plattelands aristocracie.

1365 Koning Edward III (1327-1377) van Engeland vaardigde een proclamatie uit tegen  ‘hoererij’ in de velden en tegen tijdverspilling door het spelen van voetbal of andere spelen, dobbelen en dansen op zondag.  Dit laat zowel de welvaart van de middeleeuwse maatschappij zien, die zoveel vrije tijd mogelijk maakte, als Edwards wens om het boogschieten te bevorderen.  (Zie 1339.)

1365 Kerkelijk bezit in Egypt werd geconfisceerd om een oorlog in Cyprus te betalen.

1368 Paus Urbanus V (1362-70) stond erop dat iedereen in Dalmatie die gastvrijheid betoonde aan een ketter (vooral Patarenen in dat gebied) zou worden geëxcommuniceerd.  Urbanus benoemde Bosnie als de “mestkuil van ketterij van alle delen van de wereld.”

1369 Pestis Tertia.  Een derde ernstige uitbraak van de pest in Europa:  10 to 15% van de Europeanen stierf.

1371 De Turken versloegen de Serven (bondgenoten van de Bulgaren) te Maritsa en kregen zo Bulgarije in hun macht.

1375  Paus Gregorius XI (1370-78) vestigde een Latijns metropolitanaat te Lvov (moderne Ukraine).  Hij gaf opdracht dat alle Orthodoxe Bisschoppen verwijderd zouden worden uit het nieuwe metropolitanaat.

1376 De patriarch van Constantinopel benoemde Cyprianus, een Bulgaarse intellectueel die opgeleid was in Griekenland tot metropoliet van Moscow.  Cyprianus hield dat ambt tot 1406.  Hij verving de Regel van Studion (een vorm van gebed en gezang) door de Regel van Jeruzalem (of St. Savvas).  Hij paste de Russische liturgische boeken ook aan aan het gebruik in  Constantinopel.

1377In Januari verhuisde Paus Gregorius XI (1370-78) het pausdom terug naar Rome.  De verhuizing was nodig om te voorkomen dat de pauselijke eigendommen in Italie in opstand kwamen en was mede onder druk van Petrarchus en Katharina van Siena.

1378 Het Grote Schisma (1378-1417).  Het Lateraans Paleis brandde af tijdens de verkiezing van Urbanus VI (1378-89), een Italiaan, tot paus.  Dit was aangestoken door een woedende menigte.  De menigte maakte duidelijk aan de verzamelde kardinalen dat zij een Romeinse of Italiaanse paus wilden en geen Franse.  Later dat jaar, nadat hij beledigd was door Urbanus, kwamen de Franse kardinalen samen en verkozen Robert van Geneve, wiens huurlingen de stad Cesena hadden verwoest tot Paus Clemens VII (1378-94).  Zo begon wat bekend is geworde als het  ‘Grote Schisma.’  Frankrijk, Vlaanderen, Spanje en Scotland erkenden Clemens VII.  Het Duitse Rijk en Engeland, met de noordelijke en oostelijke naties en de meeste Italiaanse Republieken erkenden Urbanus VI.

1380 Het Nikdo-Ugreshsky klooster werd gesticht nabij Moscow door Dimitry Donskoy (Dimitry van de Don) op de plaats waar een ikoon van St. Nicholas verscheen en de overwinning in de slag bij Kulikovo voorspelde.

1380De Russen, onder de Groothertogen van Moscow, versloegen de Mongolen in de slag bij Kulikovo.  Dit verzwakte de  greep van de Mongolen op Rusland aanzienlijk.  Voor de slag bezocht Prins Dimitry Donskoy, leider van de Russische troepen, St. Sergius van Radonezh en verkreeg zijn zegen.

1380 Laat in deze eeuw verschenen de strigol’niki in Novgorod.  Oorspronkelijk protesteerden zij tegen de praktijk, tegengesteld aan de kerkelijke wetgeving, dat Bisschoppen geld vroegen voor hun wijding.  Later splitsten de strigol'niki zich in twee groepen.  De gematigden voegden zich in de 15e eeuw weer bij de Orthodoxe Kerk in Rusland.  De extremeren verwierpen Christus, het Nieuwe Testament, en geloof in de opstanding en het leven na de dood.  Ze schijnen verdwenen te zijn midden in de 15e eeuw.

1381 De Boeren Opstand in England in Juni en Juli van dit jaar werd uitgelokt door het opleggen van een belasting van een shilling op iedereen die ouder was dan 16.  De boeren namen Londen in en onthoofdden de Aartsbisschop van Canterbury.

1381John Wyclif, een theoloog uit Oxford, publiceerde zijn “Confession,” waarin hij ontkende dat de substantie van het brood en de wijn getransubstantieerd worden in de mis.  Wyclif verwierp aflaten, de persoonlijke biecht, het laatste oliesel en kloosterorden.  Hij nam de Bijbel alleen, zonder traditie, als de enige regel van het geloof en leerde dat de kerk alleen bestond uit de uitverkorenen. Een concilie in London veroordeelde zijn leer in 1382.  Wyclif stierf in 1384.

1382 Nicholas Hereford hield een serie preken in Oxford, England, in Mei en Juni van dit jaar waarin hij kritiek had op de kerk en geestelijkheid vanwege hun obsessie voor geld en het voeren van rechtzaken.  Hij liet doorschemeren dat als de kerk zichzelf niet kon hervormen en de koning niet handelde, de leken initiatieven moesten nemen. 

1382 Toen Groothertog Kestutis van Lithouwen stierf dit jaar, werd hij gecremeerd in Vilnius met zijn honden, paarden en havikken, een grootse heidense ceremonie. funeral.

1382 Het Anno Domini dateringssysteem aangenomen in Castilie.

1382 Tartaren verwoestten Moscow.

1384 Een tien-jarig meisje genaamd Jadwiga (dochter van Lodewijk de Grote van Hongarije) werd heerser van Polen.

1386 De groothertog van Litouwen, Jogaila, werd gedoopt en kreeg de naam Ladislas, trouwde Jadwiga van Polen, en verwierf de troon in Polen. Litouwen was hierdoor niet langer de enige heidense staat in Europa.

De gecombineerde Poolse en Lithouwse kroon ging later ook heersen in de Ukraine toen de Polen zich vestigden in het dunbevolkte gebied.  De Rooms Katholieke koning van Polen en Lithouen benoemde zo de Orthodoxe Bisschoppen van de Ukraine.

1386 Geoffrey Chaucer schreef de Canterbury Tales.

1386 De Turken veroverden Thessalonica.

1387 De Universiteit van Parijs veroordeelde een Dominikaan die de leer van de onbevlekte ontvangenis door de Maagd Maria loochende.  Alle faculteitsleden moesten zich aan deze uitspraak houden.

1389 Een leger van Serven, Roumeniers en Moldaviers werd te Kosovo verslagen door de Turken en resulteerde in de onderwerping van die landen.

1389 Verscheidene Kopten die bekeerd waren tot de Islam en hun oude geloof weer opnamen, werden publiekelijk geëxecuteerd.

1390 De Turkse sultan Bayazid I vernietigde elke markt stad en dorp van Bithynie tot Thracie.  Alle inwoners werden  gedeporteerd.

1390 De eerste Duitse papier fabriek (molen) gevestigd - te Neurenberg.  De eerste Europese fabriek was in Spanje in 1074.

1391 In Spanje resulteerde anti-Joodse prediking in de slachting van ongeveer een derde van alle joden die daar woonden.  De helft van wat overbleef werd gedwongen zich tot het Christendom te bekeren.

1393 In Engeland werd 'the Great Statute' tot wet verheven.  Deze wet bestrafte met verlies van landerijen en goederen eenieder die een pauselijke bul het land binnenbracht, als die bullen een van twee onderwerpen betroffen:  (1) bullen om  Bisschoppen te excommuniceren die beslissingen van de Koning uitvoerden betreffende de benoeming van geestelijken in vacatures, en (2) bullen die een Bisschop losmaakte van een bisdom en hem een ander bisdom gaven.  Paus Bonifatius IX (1389-1404) had gedreigd Bisschoppen te laten rouleren om hun nut in wereldlijke zaken te beperken.

1394 Op bevel van de koning werden de Joden uit Frankrijk verbannen (zie 1290).

1396 Kruisvaarders onder leiding van Johannes van Bourgondie en Koning Sigismund van Hongarije werden gedecimeerd bij Nicopolis door een Turkse legermacht onder leiding van Sultan Bajazeth.  Dit liet Hongarije kwetsbaar achter.  Hongarije kreeg respijt toen de Turken hun aandacht richtten op het aanvallen van de Romeinen en later zelf werden aangevallen door de Mongolen.


 
  setstats 1