NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis

De herkomst van Lutherse melodieën

Voorbeelden uit het Liedboek voor de kerken

1. De middeleeuwse kerkzang:
-------a. Gregoriaans: Gregoriaanse gezangen worden bewerkt. Bij voorbeeld:

-----LB 188 O) Lamm Gottes, unschuldig, van Nic. Decius, bewerking van het gregoriaanse
Agnus Dei van de Paastijd;

-----LB 254 Allein Gott in der Höh sei Ehr. Naar het Gloria voor de Paastijd

-----b. Hymnen: Latijnse hyrnnen worden melodisch vereenvoudigd en vaak
qua tekst in reformatorische zin veranderd.

-----LB 122 Veni redemptor gentium, "Run kornm der Heiden H Heiland".

-----LB 286 en 310 gaan melodisch op bovengenoemde hymne terug, de melodie van

-----LB 383 vertoont er ook sterke verwantschap mee.

-----LB 239 Veni creator spiritus, "Komm Gott, Schöpfer, Heiliger Geist", Luther bewerkte
deze hymne en vereenvoudigde de melodie.

-----c.Sequensen: Bewerkingen van sequensen zoals:

-----LB 203, 211 Christ lag in Todesbanden. Een bewerking van de Paassequens "Victimae paschali laudes". verwant is ook: "Chist ist erstanden".

2. Het wereldlijk volkslied:

-----LB 133 Vom Himmel hoch da komm ich her, een contrafact van "Aus fremden Landen komm ich her"

-----LB 183 371) O Haupt voll Blut und Wunden, gaat terug op het lied "Mein Gemüth ist mir
verwirret"

-----LB 401 Ein feste Burg ist unser Gott, wordt soms verondersteld te zijn afgeleid uit een volkslied.

De meeste melodieën zijn nog geschreven in kerktoonaarden. Er is er al een langzaam verschuiven te zien van de kerktoonaarden naar majeur en mineur. Zie bijvoorbeeld de volgende het octaaf vullende majeurmelodieën:

-----LB 24 Jesaja dem Propheten das geschah

-----LB 133 Vom Himmel hoch da komm ich her

-----L13 375 All Morgen ist ganz frisch und neu

-----LB 401 Ein feste Burg ist unser Gott

TERUG NAAR BOVEN