NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

LITURGIE &CETERA Thema's
 Kerkelijk Jaar
Hoofddienst  Getijden Devotie Uitingsvormen 

Liturgie

LITURGIEK
Liturgiek TVG

Liturgiegeschiedenis

Joods

Vroeg Christelijk

Oosters Orthodox

Westers Katholiek

Protestants

HYMNOLOGIE

Geschiedenis van de Hymnodie

Oud Joodse Hymnodie
Vroeg Christelijke Hymnodie
Griekse Hymnodie tot 900AD
Latijnse Hymnodie
Lutherse Hymnodie
Calvinistische (Franse) Psalmodie
Nederlandse Gemeentezang
na de Reformatie

Engelse Hymnodie

Muziekgeschiedenis





Wat is Liturgie? Een begin van een orientatie.

Een selectie:
-Orde van dienst
-voorgeschreven orde van dienst (zie Wikipedia: Liturgie is het geheel van voorgeschreven gebeden, ceremoniën en handelingen die een eredienst uitmaken.)
-het geheel van teksten en rituelen dat de eredienst uitmaakt
-de orde van het geheel van teksten en rituelen dat de eredienst uitmaakt
-de complete organisatie van een samenkomst, congres, event.
-getijden, woorddienst, eucharistie
-liturgie=eucharistie

Bij liturgie speelt tijd een rol
1. binnen de bijeenkomst: aaneenschakeling van onderdelen
2. binnen de dag: ochten/middag/avond (getijden)
3. binnen de week
4. binnen het kerkelijk jaar Advent/Kerst/Epiphanie/40-dagentijd/Stille week/Pasen/ Paastijd met Hemelvaart/Pinksteren/ Tijd na Pinksteren met Trinitatis

--------------------Het vieren van de liturgie heeft invloed op de tijdsbeleving.

Wat zijn de onderdelen:

1. Gebeden
2. Liederen
3. Bijbellezing
4. Rituelen (gang van zaken, gebaar: Hand geven door ouderling, zegen ....)
5. Bijzondere rituelen: Sacramenten: Doop, Avondmaal
6. Muziek
7. Stilte

Ad 1. Wat is bidden? a. Een manier om iets te bewerkstelligen? (Magie?) b. Een vorm van contact c. een vorm van bewustwording. d. ..............
----Vooronderstellingen spelen bij bidden een grote rol. Als je God ziet/ervaart als persoon(achtig) dan is gebed als contactvorm een mogelijkheid, als je God enkel als kracht ziet ligt 'een manier om iets te bewerkstelligen' eerder in het perspectief. Wat zie je als Gods mogelijkheden. Wat is er mogelijk in de werkelijkheid? Bestaan wonderen?

Ad 2. Wat zijn liederen? Gebeden? Een vorm van lof (bezingen)? Een geheugenbevestigende vorm van samenvatten van geloofswaarheden? Een vorm van meditatie?

Ad 3. Alleen de kanonieke boeken of ook deuero-canonieke boeken zoals in meerdere geloofstradities? Wat is de functie ervan: Identificatieverhaal? Voorschrift? Op de golflengte van God komen? ..........................

Ad 4. Zijn rituelen functioneel? Zijn rituelen beddingen voor iets anders? Is er verschil tussen religieuze rituelen en algemene rituelen?

Ad 5. 2 sacramenten of 7 (of nog meer). Sacramentalia, zegeningen etc.

Ad 6. Is muziek alleen de vorm van het zingen, of kan muziek ook een eigen plaats hebben?

Ad 7. Stilte als gelegenheid tot eigen gebed (bijv. voor collectagebed), als moment van bezinning, als woordloosheid, als woordloos contact.....

Wie is/zijn de handelende persoon/personen?

Ordinarium: in elke dienst
Proprium: wat past bij de plaats in het kerkelijk jaar.

Wat is het wezen van de liturgie?
Traditioneel: Ontmoetingsgebeuren God/mens

Vooronderstellingen: Wat is God? Transcendent en Immanent of alleen Immanent? .............
Wat is de mens? Lichaam en ziel, of slechts lichaam? .....................

Spel/Wedijver Hoe functioneert de liturgie, is er een doel?

Op welke manier wordt met liturgie omgegaan?
1. Liturgie wordt gevierd
2. Liturgie wordt bestudeerd
a. Liturgiegeschiedenis
b. Liturgiewetenschappen: bestudering van liturgie als ritueel (anthropologisch)
c. Liturgiek: Onderdeel van de Praktische Theologie, handelingswetenschap: Liturgie als agogisch gebeuren: Interventies om doelen te bereiken.Vergelijk homiletiek: Preken wordt als een communicatief gebeuren gezien, de prediker kan het proces bestuderen en vanuit een begrip daarvan het communicatieproces verbeteren (agogisch proces)

Vraagtekens bij de agogische aanpak: Vooronderstelling is dat het draait om wat X communiceert aan Y. (zie Spel/Wedstrijd, zit dit niet in wedstrijd en niet of minder in Spel?)
In hoeverre wordt X de actor terwijl God de actor zou moeten zijn. Hoe kan X zich laten inschakelen door Y, hoe kan techniek vrij blijven van de wil van de predikant? Hoe kan voorkomen worden dat de eredienst een one-man-show wordt.
Ontsporing: Liturgie als Sightseeing tour. Consumentisme

Basisbeweging in de liturgie

 

 

Samenkomst van de gemeente:
Kring van Mensen, open naar God

Activiteiten open naar God:
Lezen uit Gods Woord
God prijzen, klagen, bidden...............
Je laten nodigen door God:
Diaconie, Eucharistie
Je op weg laten zenden