NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

LITURGIE &CETERA Thema's
  Kerkelijk Jaar
Hoofddienst   Getijden   Devotie   Uitingsvormen  

Liturgie

LITURGIEK
Liturgiek TVG

Liturgiegeschiedenis

Joods

Vroeg Christelijk

Oosters Orthodox

Westers Katholiek

Protestants

HYMNOLOGIE

Geschiedenis van de Hymnodie

Oud Joodse Hymnodie
Vroeg Christelijke Hymnodie
Griekse Hymnodie tot 900AD
Latijnse Hymnodie
Lutherse Hymnodie
Calvinistische (Franse) Psalmodie
Nederlandse Gemeentezang
na de Reformatie

Engelse Hymnodie

Muziekgeschiedenis




Inleiding in de
Latijnse Hymnodie


Hymnodie van de Westerse (Latijnsen) Kerk tot ca. 1550

De vroegste Christelijke gezangen zijn van twee soorten:

  • Bijbelgedeelten waarvan aangenomen wordt dat die in de eredienst gezangen werden (zie Vroege Hymnodie)
  • "niet-Bijbelse" gezangteksten. Die zijn overgeleverd omdat vele in gebruik bleven in de have remained in use in either the Oostelijke (Griekse) of Westerse (Rooms Katholieke) kerk

De vroegste niet-Bijbelse gezangen waren in het Grieks maar zijn in het Westen bekend omdat zij in het Latijn vertaald werden voor ca. 300 AD. en deel werden van de Latijnse Liturgie.

Andere vroege Latijnse gezangen (voor ca. 400 AD.) ontstonden in de Westerse Kerk en nemen hun vorm van Bijbelse hymnes en vroeg Griekse hymnes. De inhoud gaat over geloof en geloofsleer:

De vroegste bekende schrijver van Latijnse gezangen was Bisschop Hilarius van Poitiers ( ca. 310 - 366). Geen van zijn gezangen worden tegenwoordig nog gebruikt.

De vroegste schrijver van Latijnse gezangen wiens gezangen nog gebruikt worden is bisschop Ambrosius van Milaan (ca. 340 - 397). Hij is bekend vanwege:

1. de eerste METRISCHE gezangen (lettergrepen per regel: 8.8.8.8).
2. gezangen schrijven voor bestaande populaire melodieën (marsliederen van de Romeinse soldaten).
3. Ambrosius' bekendste gezang O Lux Beatus Trinitas (O licht, O gezegende Triniteit).
4. Ambrosius schreef gezangen om ketterij te bestrijden, in het bijzonder het Arianisme.
5. In de Rooms Katholieke traditie zijn vroege metrische gezangen bekend als "Ambrosiana."

Veel van de vroege Latijnse gezangen die in moderne liedbundels te vinden zijn, zijn vertalingen van liederen voor de getijden.

Ales Diei nuntius - Prudentius (348 - 413) Liedboek gez. 371
Nox et tenebrae et nubila - Prudentius (348 - 413) Liedboek gez. 372
Vexilla regis prodeunt - Venantius Fortunatus (c. 530 - 609) Liedboek gez. 185
Pange lingua gloriosi - Venantius Fortunatus (c. 530 - 609) Liedboek gez. 186
Veni, Creator Spiritus - Rabanus Marus (776 - 865) Liedboek gez 237
Adoro te devote- Thomas van Acquino (c. 1227 - 1274) Liedboek gez. 352
Verbum supernum prodiens- Thomas van Acquino (c. 1227 - 1274) Liedboek gez. 353
Cantico de le creature- Franciscus van Assisi (1182 - 1226) Liedboek gez. 400

Belangrijke ontwikkelingen vonden plaats voor 1500.

Zie de engelstalige Zite:Believe: Religious Information Resource