 |
| |
Paulus en macht Het
klinkt paradoxaal, maar voor Paulus is macht overgave: onderwerping aan de werkelijkheid
waarvoor we staan.
Nicholas King sj noemt de brief aan de Romeinen'een liefdesverhaal'
in die zin dat hij handelt over Gods liefde voor de mensheid. Jezus toonde zijn
liefde door het kruis te aanvaarden. Deze 'dwaasheid' toont de ware betekenis
van macht. Paulus gebruikt allerlei beelden om macht te omschrijven; maar wie
anders dan hij zou op het idee komen om het woord 'zwakheid' te gebruiken om kracht
te typeren: "Want als ik zwak ben dan ben Ik sterk."(2 Kor 12:10)
Een
andere manier -misschien de manier die alle andere in zich bevat- is zijn gebruik
van de uitdrukking 'de gehoorzaamheid van het geloof' aan het begin en aan het
eind van zijn brief aan de Romeinen. (Rom 1:5 en 16:26) Voor Jezus bestond er
een noodzaak om het kruis te ondergaan. Aangezien Hij luisterde naar de Vader,
begreep Hij dat er geen andere weg bestond. Toen de drieene God eenmaal besloten
had dat de tweede Persoon mens zou worden (om Ignatius te citeren als hij in de
Geestelijke Oefeningen de incarnatie ter sprake brengt) bestond er een innerlijke
logica omtrent het kruis. Er bestond geen andere weg om zijn doel te bereiken.
Als Hij de mensheid en 'de hele schepping' wilde redden, dan moest Hij de strijd
binnengaan die mensen te verduren hadden. Ireneiis sprak niet veel over de dood
en opstanding van Jezus. Wat hij belangrijk vond, dat was de menswording. Heb
je eenmaal de menswording, dan heb je alles. Omdat Hij is wie Hij is, betekent
het feit zelf dat Hij een van ons werd, dat Hij ons de weg wil tonen zowel door
wat Hij doet als door wat Hij zegt.
Jezus probeerde, aanvankelijk met enig
succes, de mensen voor zijn blijde boodschap te winnen. Maar naarmate de tijd
verstreek, groeide er, tegelijk met 'de bewondering van de menigte' (Luc. 5:26),
vijandigheid bij de heersende klasse. Hij zou 'twaalf legioenen engeleri hebben
kunnen vragen (Mat. 26:53), maar dat zou een staaltje van Mugabeaans machtsmisbruik
geweest zijn. Nee, Hij stond zichzelf toe om aan hen te worden overgeleverd. Hij
confronteerde hen op de enige manier die innerlijk verband hield met de tegenstand
die de heersende klasse tot uitdrukking bracht. Hij drong diep door in de menselijke
ervaring van zonde met haar weigering te geloven, haar misleiding, egoisme, hebzucht
en wreedheid. 'De Zoon Gods gaat binnen in de diepte van deze wereld', schrijft
Leo de Grote. Hij legde de bijl aan de wortel. (Luc. 3:9) Hij
onderwierp zich
in gehoorzaamheid aan de innerlijke logica van de menselijke situatie.
Zijn
onderwerping hield in dat hij volledig binnenging in hun pijn. Hij stierf in feite
zoals wij sterven en trad binnen in de onderwereld - het tehuis van zonde, dood
en vervreemding, gesymboliseerd door zijn graflegging in de aarde voor drie dagen.
Maar omdat Hij was wie Hij was, kon de dood Hem niet houden. Aangezien Hij de
bron van leven was, barstte Hij uit het graf en zodoende verwijderde hij de angel
uit de dood en daarmee alle gevolgen van de zonde. Zijn verrijzenis was de definitieve
overwinning op deze negatieve krachten. Op deze manier toonde hij de macht waarover
Paulus spreekt. Hij 'aanvaardde de dood' (Fil. 2,8), 'leerde Hij, als de Zoon
die Hij was, door zijn lijden gehoorzaamheid'.(Hebr. 5:8) Deze gehoorzaamheid
van Jezus is de enige weg ten leven.
Dit is de reden waarom Paulus zijn zending
begrijpt als geroepen om 'de volken" (ROm 1:5) tot deze zelfde gehoorzaamheid
te brengen. Macht resulteert uit aanvaarding, onderwerping, gehoorzaamheid aan
de menselijke werkelijkheid, waarvan het kruis het krachtigste symbool is. Het
motto van de kartuizers luidt stat crux dum volvitur orbis: het kruis is een vast
punt in een wereld die altijd in beweging is.
In de wereld van de politiek
is het woord 'macht' niet van de lucht. Je bent 'aan de macht' in welk geval je
doen kunt wat je wil, ofwel je ligt eruit, en in dat geval ben je hulpeloos. De
afgelopen negen jaren van de geschiedenis van Zimbabwe illustreren dit heel duidelijk.
Maar voor Paulus betekent 'macht' niet 'iemand je gezag laten voelen'. Een echt
verstaan van gezag betekent dat het nooit een willekeurig te manipuleren machtsuitoefening
kan zijn, die geen of weinig rekening houdt met de werkelijkheid aan de basis.
Ware macht legt zichzelf niet op, maar zij neemt de werkelijkheid aan en neemt
haar in zich op.
"Moge Hij vanuit zijn rijke luister uw innerlijke wezen
kracht en sterkte schenken door zijn Geest, zodat door uw geloof Christus kan
gaan wonen in uw hart, en u geworteld en gegrondvest blijft in de liefde. Dan
zult u met alle heiligen de lengte en de breedte, de hoogte en de diepte kunnen
begrijpen, ja de liefde van Christus kennen die alle kennis te boven gaat, opdat
u zult volstromen met Gods volkomenheid." (Ef. 3,16-19)
| | |
LITURGIE
&CETERA 
