NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis Kunstgeschiedenis Prehistorie, Oudheid en Vroege Middeleeuwen Middeleeuwen Renaissance Barok en Rococo Negentiende Eeuw Twintigste Eeuw

Geschiedenis van de Christelijke Mystiek rond personen (18)

Middeleeuwen: Vlaamse mystiek
De mystiek in Vlaanderen is direct afhankelijk van de Duitse school, en ontleent zijn intellectuele kracht aan Eckhart: Ze is het bekendst in het werk van zijn meest sublieme vertegenwoordiger Johannes Ruysbroeck (1293-1381), een van de grootste mystieken doe de wereld heeft gekend. In Ruysbroeck's werk lopen de metaphysische en persoonlijke aspecten van de mystieke waarheid dooreen en vinden hun hoogste uitdrukking. Intellectueel bouwt hij op het werk van Augustinus, Richard van St. Victor, en Eckhart, zijn waarde ligt in het feit dat de filosofie van Eckhart slechts het medium was waardoor hij zijn eigen diepe ervaringen uitdrukte. In zijn vroege jaren was hij priester in Brussel, op latere leeftijd kluizenaar in het bos van Soignes. Ruysbroeck's invloed op zijn eigen generatie was groot. Door zijn leerling Gerard Groot (1340-1384), stichter van de Broederschap van het Gemene Leven, vormde zijn mystiek de inspiratie van de religieuze beweging van de Moderne Devotie; deze gaf de geest van de grote mystieken door aan de nieuwe eeuw. De mystieke geschriften van Henry de Mande (ca. 1360-1415), de "Ruysbroeck van het Noorden," het prachtige en diep Platoonse "Vurige Monoloog met God" van Gerlac Petersen (1378-1411), en boven alles de "Navolging van Christus" van zijn vriend Thomas à Kempis (1380-1471), waarin wellicht meditaties van Gerard Groot zijn opgenomen, dit zijn de hoofdkanalen waardoor deze mystieke stroom ging. In de volgende eeuw ontleenden de Franciscaan Henry de Herp of Harphius (stierf 1477) en twee nog grotere persoonlijkheden - de geleerde en heilige Platonist, Cardinaal Nicolaas van Cusa (1401-1464), en zijn vriend de theoloog en contemplatief Denis de Karthuiser (1402-1471), een van de grote religieuze figuren van de vijftiende eeuw - hun inspiration aan Ruysbroeck. Denis vertaalde zijn hele werk in het Latijn; en noemt hem "een tweede Dionysius" maar "helder waar de Areopagiet onduidelijk is." Het was vooral door de omvangrijke geschriften van Denis, die veel gelezen werd in de volgende eeuwen, dat de leer van de middeleeuwse mystici doorgegeven werd aan de wereld van de Renaissance. Ruysbroeck's werken, met die van Suso, verschijnen in Engelse manuscripten vroeg in de 15e eeuw, naast die van Bernardus, Bonaventura, en de grote Engelse mysticus Richard Rolle. De invloed van zijn manier van denken is zelfs ontdekt in de mystieke literatuur van Spanje.