NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis Kunstgeschiedenis Prehistorie, Oudheid en Vroege Middeleeuwen Middeleeuwen Renaissance Barok en Rococo Negentiende Eeuw Twintigste Eeuw

Verslag Bijbelkring 4 september

Het onderwerp was: De synoptische evangelien (Mattheus, Marcus, Lucas) en het afwijkende Johannesevangelie.

Het woord synopsis is afkomstig uit het Grieks, en betekent letterlijk "samen (ge-)zien". De term "synoptisch" wordt gebruikt omdat je de teksten naast elkaar kunt leggen en ("in een oogopslag") kunt zien dat ze overeenkomstige gedeeltes hebben. De overeenkomsten tussen deze evangelies hebben tot een ontstaanstheorie van de boeken geleid.

De gangbaarste theorie is dat Marcus het eerste evangelie was en dat Mattheus en Lucas ervan gebruik gemaakt hebben (naast een andere bron, Q(uelle). De op één na gangbaarste theorie ziet Mattheus als oudste evangelie, waarvan Marcus en Lucas dan gebruik gemaakt hebben. Beide theorieën gaan ervan uit dat een tekstversie die niet te verklaren is als de wijziging van een andere versie de oudste is. Beide theorieën kunnen goed verdedigd worden, maar het is een kwestie van waarschijnlijkheid, en niet van bewijs, hoe de relatie is..

De gebeurtenissen, hun volgorde en de uitspraken van Jezus zoals ze door de synoptische evangelisten zijn weergegeven vertonen duidelijke overeenkomst. Vele uitspraken zijn in deze evangeliën vrijwel letterlijk gelijk. De synoptische evangelisten tonen ons een Jezus die veel kenmerken heeft van een Joodse wijsheidsleraar uit de rabbijnse traditie.

Voor een voorbeeld van hoe de drie synoptische evangelisten omgaan met hetzelfde gebeuren, klik hier.

Dat het evangelie naar Johannes anders is valt op, qua toon, qua volgorde en qua stof: Johannes heeft een verheven toon, heeft de gebeurtenissen in een andere (niet-chronologische) volgorde en ). De Jezus uit het Johannes-evangelie heeft trekken van een Griekse leraar. Dat merk je ondermeer aan het volgende:
Tegenstellingen tussen licht/duister en vlees/geest zijn typisch Griekse thema's die in een Joodse omgeving veel minder een rol speelden. In een Joodse wereld vinden we veel 'aardse' thema's zoals sociale rechtvaardigheid, onderhouding en nut van de wet en de omgang tussen mensen onder elkaar. Vergelijk de bergrede uit Mattheus 5, 6 en 7 met het gesprek tussen Jezus en Nicodemus uit Johannes 3:1-20. Voor meer over de aanpak van het Johannes evangelie, klik hier.

De verschillende benaderingen van de verschillende evangelisten willen we de volgende keer bekijken n.a.v. de Bergrede (Mattheus 5, (6 en 7) naast de Veldrede (Lucas 6; 17-26 (50)) (gedeelten zijn ook in Marcus 9 en 10 te vinden) en het gesprek tussen Jezus en Nicodemus Johannes 3:1-20.

Nieuwe afspraak:
Ochtendgroep do. 20 sept, 10.00 uur Allemanshuis

Avondgroep: di 25 sept 19.30 uur