GEUZENLIEDEREN

Wat zijn Geuzenliederen:

1. Strijdliederen of historieliederen rond de Geuzen (Tachtigjarige Oorlog), gewoonlijk anoniem, soms eenvoudig, vaak met een ontwikkelde vorm, zoals gebruikt door de rederijkers. Toen de vrijheidsstrijd zich ook richtte tegen de RK kerk werd het geuzenlied soms ook een spotlied tegen Spanje en Rome, en voor de Reformatie. Er zijn geuzenliederen met een kroniekachtige karakter (historielied), triomfliederen rond de successen van de Geuzen, treurliederen (bijv. rond overlijden van een held), propagandaliederen, enz....

Van de oude geuzenliederen die als pamfletzijn uitgebracht is een aantal bewaard gebleven (zie Meertens liederenbank), andere zijn verzameld in liedboeken. 1578: de eerste overgeleverde druk van Een nieu Geusen lieden boecxken; kent tot 1687 zeker dertig herdrukken. Lokale liedboeken bevatten ook Geuzenliederen. De later het bekendst geworden verzameling uit de tijd van de 80-jarige oorlog is Valerius' Nederlandtsche gedenck-clanck (1626, ed. Meertens e.a. 1942).

Bundels bevatten vaak ook liederen waar geen geuzen in voorkwamen. De Nederlandse Liederenbank geeft een lijst van 1194 liederen onder het trefwoord: Geuzenlied.

 

GEUZENLIEDEREN IN DE TIJD VAN DE GEUZEN

Liedcontext A- mondeling

Liedcontext B- liedbladen

Liedcontext C – liedboeken

Liedcontext D - Wat is de muzikale contekst

Liedcontext E - Muziek Reformatie

Historische context A: 80 - jarige oorlog

Historische context B: De Geuzen

Historische context C: Geuzenliederen als illustratie van geschiedenis (historieliederen)

Historische context D: Contemporaine schets van de tijd: Marcus van Vaernewyck, Van die beroerlicke tijden in die Nederlanden en voornamelick in Ghendt 1566-1568 (editie Ferdinand Vanderhaeghen, C. Annoot-Braeckman, Gent 1872-1881)

Favoriete thema's

Wilhelmus

GEUZENLIEDEREN LATER

Geuzenliederen later      

Geuzenliederen in het buitenland:

Geuzenliederen na de tweede Wereldoorlog