NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis

Korte geschiedenis van de christelijke mystiek
De christelijke mystiek is sterk beinvloed door het denken van oude griekse filosofen als Plato en zijn opvolgers. Al vanaf het begin van het Christendom zien we deze invloed terug in het Evangelie van Johannes. De woorden en verhalen van Jezus worden door Johannes in een Neo-Platoons spiritueel, kosmologisch kader geplaatst, zoals al direct in het eerste vers van zijn evangelie duidelijk wordt:

In het begin was het Woord
en het Woord was bij God
en het woord was God.........

Rond de vierde eeuw na Christus, als het Romeinse Keizerrijk langzamerhand in verval raakt, trekken steeds meer mannen en vrouwen zich terug van alle 'wereldse zaken'. Ze gaan door middel van vurig gebed, meditatie, contemplatie en ascetisch leven, op zoek naar de ervaring van het heilige, naar de goddelijke aanwezigheid en de goddelijke genade.

Door de opkomst van het monnikendom krijgen christelijke spiritualiteit en mystiek een vanzelfsprekend 'thuis'. In kloosters en abdijen kunnen spirituele zoekers hun tijd en aandacht wijden aan spirituele wegen en mystieke ervaringen.

In de latere Middeleeuwen schrijven grote mystieken uit de monnikentraditie zoals Bernard van Clairvaux, in een mooie taal over hun mystieke ervaringen. Maar mystiek zal niet beperkt blijven tot slotzusters en monniken in hun abdijen. Bedelmonniken als Franciscus van Assisi, begijnen als Hadewijch, kluizenaars en veel andere mannen en vrouwen die, vaak in cellen tegen kerken aangebouwd, een ascetisch leven leiden, zoeken en vinden een wijze van leven waarin plaats is voor mystieke ervaringen.
Ook al kunnen maar weinigen buiten de kloosters lezen en schrijven, de Goddelijke Aanwezigheid beperkt zich natuurlijk niet tot de geletterde klasse of de professionele gelovigen. Catherina van Genua is een huisvrouw, Margery Kempe is huisvrouw en zaken vrouw en Jacob Boehme is een schoenmaker. Zij zijn inspirerende voorbeelden van leken die mystieke visioenen hebben gekregen.

Na de Reformatie en de opkomst van de moderne wetenschap en het daarmee gepaard gaande scepticisme ten opzichte van de goddelijke openbaring, raakt de mystiek in verval.
In de twintigste eeuw echter hebben enkele opmerkelijke gebeurtenissen bijgedragen aan een opleving van de mystiek. Daartoe behoren bijvoorbeeld de schokkende ontdekkingen van de moderne quantumfysica, die vaak meer doet denken aan oude mystieke principes dan aan de natuurkunde van Newton. Ook de interesse voor en de toegenomen bekendheid met de spirituele wegen van Oude godsdiensten, Oosterse godsdiensten, Stamreligies en Oerreligies, heeft mystiek in het brandpunt van de religieuze belangstelling geplaatst.

Er zijn tegenwoordig vele mogelijkheden om kennis te krijgen over of geraakt te worden door de spirituele en mystieke wijsheid van mystici uit godsdienstige en niet-godsdienstige stromingen. Ook de hedendaagse mystici op deze site hebben minimaal kennis genomen van mystieke wegen buiten het Christendom en hebben daar soms de invloed van ondergaan.

Juist de hedendaagse belangstelling voor mystiek leidt ertoe om opnieuw in de christelijke traditie te gaan zoeken. Dan blijkt dat de levens en de geschriften van de grote christelijke mystici uit verleden en heden meer dan voldoende in zich hebben om ons te inspireren en te helpen op onze eigen spirituele weg!