NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis

Nederlandse Gemeentezang

Gemeentezang in de Gereformeerde staatskerk (later genoemd: Hervormde Kerk, opgegaan in de Protestantse Kerk in Nederland) (Voor een breder overzicht van nederlandse Gemeentezang, klik hier)

- Berijmde psalmen vormden de hoofstroming van de Hymnodie in Nederland van de Reformatie tot het begin van de 19e eeuw.

-De eerste officiële psalmberijming was die van Petrus Dathenus (Datheen, Frankenthal 1566). Zie Psalm 23 van Datheen

-In gebieden die in aanraking kwamen met Lutherse hymnodie werden naast de Enige Gezangen van de Psalmberijming van Datheen ook andere gezangen gebruikt. Ook de contra-Reformatie maakte gebruik van gezangen. De bundel Hymni ofte Loff-Sangen (1615) geeft een indruk (Klik hier voor de index van Hymni ofte Loff-Sangen )

Het Gregoriaans heeft een duidelijke invloed gehad op de protestantse kerkzang, onder andere via de Lutherse Hymnodie.

In de 18e eeuw komt er steeds meer ongenoegen over de berijming van Datheen en komt er een Staatsberijming (1773) Zie Psalm 23 uit de Staatsberijming

In Nederland wordt ten tijde van de Staatsberijming van 1773 al gesproken over de behoefte aan gezangen, maar het duurt tot 1807 voordat de tussen 1803 en 1805 verzamelde Evangelische Gezangen ingevoerd worden in de Hervormde Kerk.

In 1866 komt er een Vervolgbundel waarin een aantal oudere en vertaalde buitenlandse gezangen een plaats vindt.

In 1938 komt een Gezangbundel uit die vertalingen omvat van de belangrijkste gezangen uit de Christelijke traditie en vooral plaats biedt aan het Duitse hymnodische erfgoed.

In 1964 geeft de Hervormde Kerk een bundel uit met 102 Gezangen als proefbundel voor een nieuw liedboek Kerk)

Psalmen, Nieuwe Berijming van de Interkerkelijke Stichtingvoor de Psalmberijming,'s-Gravenhage-Leeuwarden-Wageningen, 1968.

In 1973 komt het Liedboek voor de Kerken uit, dat naast een grote selectie aan vertaalde liederen uit de oude, middeleeuwse kerk ook een slectie aan buitenlandse liederen sinds de Reformatie biedt. Maar ook een groot aantal nieuwe liederen, in het bijzonder bijbelliederen, vond een plaats. Bij de melodieën werd teruggegrepen op de zo oorspronkelijk mogelijke vorm van de melodie.

In 2005 verscheen onder verantwoordelijkheid van de Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied de bundel Tussentijds
Tussentijds is een verzameling van 217 beproefde nieuwe liederen, voornamelijk afkomstig uit bundels als Gezangen voor Liturgie, Oud-Katholiek Gezangboek, Zingend Geloven, Alles wordt Nieuw en Eva's Lied.
Met deze uitgave is een verzameling van veel gezongen liederen beschikbaar als aanvulling op het Liedboek voor de Kerken.

Voor een overzicht van de geschiedenis van de hymnodie door middel van de inleidingen van liedbundels, klik hier.

Voor een lezing voor de Classis Alkmaar over Kerkmuziek, klik hier.

TERUG NAAR BOVEN