|
Inhoudsopgave Riemer Roukema Gnosis en Geloof in het vroege Christendom.
Een inleiding tot de gnostiek Zoetermeer 2004
Deel I Een eerste orientatie Hoofdstuk 1. Inleiding
1. Gnosis als bewustwording en verlossing
2. Bronnen van de gnostiek
2.1. De boeken van Nag Hammadi
2.2. De gnostische Codex van Berlijn en andere koptische teksten
2.3. De kerkvaders
3. De opbouw van dit boek
Hoofdstuk 2. Irenaeus over de oorsprong van de ketterijen
1. Simon de Tovenaar
l. l. Overleveringen over Simon de Tovenaar
1.2. Analyse en interpretatie van de mythe van Simon en Helena
2. Menander van Antiochie
3. Irenaeus, gnostici en de gnosis
Hoofdstuk 3. Een preek uit de boeken van Nag Hammadi
1. De Exegese over de ziel
2. De Exegese over de ziel vergeleken met Simon en Helena
3. De Exegese over de ziel, de gnosis en het christendom
Hoofdstuk 4. Verfijningen van de gnostische mythe
1. Satornilus van Antiochie
1.1. De mythe van Satornilus
1.2. Notities bij de mythe van Satornilus
2. Het Geheime boek van Jobannes
2.1. De overlevering van het Geheime boek van Johannes
2.2. De inhoud van het Geheime boek van Johannes
2.3. Terugblik op het Geheime boek van Johannes
3. Wachtwoorden voar de terugkeer van de ziel
3.1. De reis langs de planeten
3.2. De eerste Openbaring van Jacobus
3.3. Marcus de Gnosticus
3.4. De Ofieten
Deel II Achtergronden van de gnosis
Hoofdstuk 5. Oorsprong en doel van het leven
1. Lucius Annaeus Seneca
2. Clemens van Rome
3. Aqavja ben Mahalalel
4. Philo van Alexandrie
5. Theodotus, leerling van Valentinus
6. Het oardeel van Tertullianus
Hoofdstuk 6. De joodse godsdienst
I. De eerste hoofdstukken van Genesis
1.1. De schepping van de wereld en de eerste mensen
1.2. Notities bij de eerste hoofdstukken van Genesis
2. De vloek over de aarde en de bestemming van de mens
3. God en de hemelse machten
3. l. De ene God, de engelen en de duivel
3.2. God, de Wijsheid en het Woord
3.3. God als mens en de mensenzoon
3.4. Gods eenheid en de machten naast God
4. `Kennis' in de joodse godsdienst
Hoofdstuk 7. Plato, Philo en de platoonse filosofie
1. De dialogen van Plato
1.1. De ideeënleer en het doel van het leven
1.2. Kennis verwerven is: zich kennis berinneren
1.3. Het ontstaan van de wereld volgens de Timaeus
1.4. Het allerhoogste goddelijke principe
1.5. Notities bij de dialogen van Plato
2. Philo's uitleg van de boeken van Mozes
2.1. Philo van Alexandrie en de griekse,filosnfie
2.2. De schepping van de wereld
2.3. Notities bij de schepping van de wereld
2.4. Een meernoud in de ene God
2. 5. De oorsprong en bestemming van de zielen
2.6. Terugblik op Philo van Alexandrie
3. Twee middelplatoorzse filosofen
3.1. Alcinoüs inleiding tot de leer van Plato
3.2. Numenius van Apamea
4. Terugblik op Plato en het middelplatonisme
Hoofdstuk 8. Mysteriegodsdiensten en het vroege christendom
1. De verering van Isis en Osiris
1.1. Plutarehus van Chaeranea over Isis en Osiris
1.2. Apuleius van Madaura over de dienst aan Isis en Osiris
2. Het vroege christendam
2.1. Jezus van Nazareth, Zoon van God
2.2. De verbreiding van het geloof in Jezus Christus
2.3. Geloof in Jezus Christus als de ware kennis 115
Deel III De gnosis nader beschouwd
Hoofdstuk 9. Een vorm van gehelleniseerd christendom
1. De hoogste God, de Schepper en de wereld
2. De schepping van de mens
3. De verlosser en de verlossing van de mens
4. Gnostici, het Oude Testament en de schepping
5. De platonisering van hellenistische religies
6. Wat is gnosis, wat is een gnosticus, wat is gnostiek?
7. Gnosis als een vorm van hellenisering van het christendom
Hoofdstuk 10. Enkele gnostische en aanverwante leraren
1. Cerinthus
2. Basilides, Isidorus en de Basilidianen
Valentinus
4. Ptolemaeaes
5. Heracleon
6 Theodotus
7 Justinus de Gnosticus
8. Marcion
9. Mani
Hoofdstuk 11. Enkele gnostische en aanverwante teksten
1. Het Evangelie volgens Thomas
2. Het Evangelie volgens Filippus
3. Het Evangelie der waarheid
4. De Verhandeling over de opstanding
5. Het Lied van de parel
Deel IV Het christelijk geloof en de gnosis
Hoofdstuk 12. De gnosis van enkele kerkvaders
1. Clemens van Alexandrie
2. Origenes
3. Evagrius van Pontus
4. De oude kerk en haar gnostische traditie
Hoofdstuk 13. De gnosis gewogen
1. Is God de Vader niet tevens de Schepper?
2. Had Jezus Christus een gnostische boodschap?
3. Was de gnostiek elitair?
Bibliografie Register van teksten
1. Bijbel 200
2. joodse geschriften
3. Christelijke (waaronder gnostische) geschriften
4. Griekse en romeinse auteurs
|
LITURGIE
&CETERA 
