Nederlandse Literatuur in de tijd
van Valerius Nieuwnederlands (teksten van na
het jaar 1550)
Elsevier
Plantijn
Mercator ---- de schelmenroman Gouden
Eeuw ---- Joost van den
Vondel Joost van den vondel (geb. 17.11.1587 in Keulen -
gest. 5.2.1679 inAmsterdam), Noord-Nederlands dichter en
toneelauteur.. Joost van den vondel is één van de grootste Nederlandse auteurs.
Hij was, naast Gerbrant A. Bredero en P.C. hooft,
één van de uithangborden van de gouden zeventiende
eeuw in de Nederlandse letterkunde.
De doopsgezinde ouders
van Vondel vluchtten uit schrik voor decontrareformatie weg
uit Antwerpen en
vestigden zich na een verblijf in Duitsland in 1597 definitief
in Amsterdam.
Daar nam Vondel na zijn huwelijk met Maria de
Wolff (1610) de kousenhandel
van zijn vader over. Vondel kwam al snel in aanraking met de Amsterdamse literaire
wereld. In 1606 trad
hij toe tot de rederijkerskamer Het Wit Lavendel
en hij raakte onder meer bevriend met P.C. hooft en hugo
de Groot. ------------ Gijsbrecht van Amstel ---- Jacob
Cats Jacob catsNederlands schrijver en
staatsman, geboren op 10 november 1577 teBrouwershaven,
gestorven 12 september 1660 te
's-gravenhage in het huis dat we nu het Catshuis noemen
en nu de ambtswoning van de minister-presidentis.
jacob cats, ook wel vadertje Cats genoemd, bekend om
zijn didactischepoëzie,
is één van de belangrijke schrijvers van
de gouden zeventiende
eeuw in de Nederlandse letterkunde.
Hij blijft echter in de schaduw van de drie groten van die tijd, Bredero, vondel en hooft.
Cats schreef emblemata
en andere didactische werken, waarin hij adviezen gaf op alle terreinen van het
maatschappelijk en het persoonlijk leven. Cats studeerde
letteren en rechten en bekleedde verschillende openbare ambten. ---- Pieter Corneliszoon
Hooft (1581 - 1647) Pieter
Corneliszoon HooftPieter Corneliszoon Hooft
(geb. 15.3.1581 in Amsterdam -
gest. 21.5.1647 in
's-Gravenhage), Nederlands dichter,
toneelauteur en geschiedschrijver. P.C. hooft is, naast joost van den
vondel en Gerbrant A. Bredero,
één van de voornaamste schrijvers van
de gouden zeventiende
eeuw in de Nederlandseletterkunde.
---- Constantijn Huygens (1596 - 1687) Constantijn
huygensNederlands dichter,
diplomaat, wetenschapper en componist,
geboren 4 september 1596 in
's-Gravenhage - overleden 28 maart 1687 in
's-Gravenhage. Constantijn Huygens is één van de intelligentste schrijvers uit de goudenzeventiende
eeuw in Nederland.
Huygens studeerde rechten en werd na een diplomatieke loopbaan in binnen-
en buitenland in 1925 secretaris van de
stadhouders van Oranje. Gerbrand
Adriaanszoon Bredero (1585 - 1618) Bredero
lijkt zich minder van allerlei conventies te hebben aangetrokken dan deftiger
tijdgenoten als Vondel en Hooft.
In veel opzichten maakt hem dat voor ons, mensen uit de taal en met een latijnse syntaxis
over mythische en Bijbelsethema's
maar in het plat Amsterdams over het leven op straat. Zijn toneelstukken zijn
daardoor wel nogal ongestructureerde series scenes uit het dagelijks leven, zonder
een duidelijke verhaallijn. Al met al blijft Bredero de meest moderne onder de
zeventiende-eeuwse dichters.
De jaren van G.A. Bredero zijn bewogen jaren in de lage landen bij de zee.
Hij wordt verwekt ergens in de buurt van de eerste politieke moord in de Nederlanden,
die op Willem
van Oranje (10 juli 1584).
Een half jaar na zijn geboorte (13 augustus 1585)
valt Antwerpendefinitief
in handen van het Spaanse leger onder
Parma, wat een enorme immigratie-invasie van Vlamingen in Amsterdam tot
gevolg heeft. Bredero groeit op, leert schilderen en
gaat daarna schrijven, tijdens de roerige jaren van de Tachtigjarige Oorlog, de
stedendwinger Maurits, het Twaalfjarig Bestand en de fundamentalistische godsdiensttwisten
tussen de «rekkelijken» en de «preciezen». ------------ Boertig, Amoureus
en Aandachtig Groot liedboek ---- Van Focquenbroch
------------ De min in het Lazarushuis Het reisverhaal ---- Willem
IJsbrantsz BONTEKOE ------------ Avontuurlijke reize Nil Volentibus
Arduum |