NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis

Adriaen Valerius: Nederlandtsche Gedenck-clanck
Index van de liederen met de gebeurtenis die ze illustreren.

H 1 HOe groot (ô Heer) en hoe vervaerlic . 1568 De gevreesde Duc d. Alva komt orde op zaken stellen namens de Spaanse koning.

H 2 BItter droeve klachten. Alva laat door bloedig optreden blijken wat hij van plan is. Ieder die Spanje niet trouw is verliest al zijn rechten.

H 3 SYt nu verblijt,, In dese tydt. De graven van Nassou verslaan de overste van het spaanse leger, Graaf van Arensberg bij Heiligerlee. 23 mei 1568

H 4 AL uwe boos' aenslagen. Filippus Graaf van Buren (oudste zoon van Willem van Oranje) als gijzelaar naar Spanje gebracht.

H 5 HOe loopet volc dus oneenig! Alva konidgt een (vals) pardon af en sticht verwarring.

H 6 MEn brand, men blaeckt, men schend, men moort. 1569-71 Spaanse terreur vraagt veel slachtoffers.

H 7 Laet sang en spel, tambour en fluyt, Nu klinken tot Gods eer. 1572. De gevluchte Nederlanders in Engeland moeten vertrekken en nemen Den Briel in geleid door de Graaf Lumey.

H 8 O Heer wat hebben wy nu hier al ongevals? De Spanjaarden worden buitengesloten te Dordrecht maar slagen erin met geweld zich meester te maken van Rotterdam.

H 9 COm nu met sang van soete tonen. Vlissingen, Veere en Zierikzee en Middelburg uit handen van de Spanjaarden.

H 10 DE Vogel wert gelockt gefluyt. Bossu schaft belasting af en probeert de steden te paaien.

H 11 GEen dingen syn so,, Geringe geschapen,, 1572 Bergen in Henegouwen ingenomen door Graaf Lodewijk. Alva probeert het terug te winnen.

H 12 WIlhelmus van Nassouwe, 1572 Tweede tocht van de Prins van Oranje over de Rijn (uitvloeisel van een vergadering in Dordrecht, betaald door de steden)

H 13 'T Geween, 't gehuyl, 't gekryt,, Op dees tyt,, Moord van Parijs (Bartholomeusnacht, Franse Hugenoten massal vermoord), tegenslag voor de Prins van Oranje, Alva wint veld

H 14 DIe vast'lyck op den Heer De poging van Alva om Middelburg te herwinnen verijdeld.

H 15 HEere! keere van ons af 1572 Don Frederico bemachtigt de steden van Gelderland en Friesland. Zutphen en Naarden uitgemoord. Haarlem gevallen.

H 16 MAximiljanus de Bossu Alkmaar ontzet. De Graaf van Bossu gevangen.

H 17 WIe dat sich selfs verheft te met. Hertog Alva gaat terug naar Spanje. In zijn plaats komt Don Louys de Requesens.

H 18 HOort allegaer,, hoe datmen klaer. Walcheren bevrijd van de Spanjaarden 1574.

H 19 ALmachtig God! ghy die ons met u hand. Spanjaarden victorieus op de Mooker Hei en in Antwerpen. Aan slagen op Noord- en Zuid-Holland verijdeld.

H 20 EEn monster van een valsch gelaet. Vice Admiraal Haemstede zet geweld en valsheid in om zijn macht te vestigen.

H 21G'Lyck den grootsten Rapsack. 1574 Leiden ontzet.

H 22 ONse Heere God heeft hier beneden,, Goden oock gestelt. Koningin Elisabeth van Engeland zegt hulp toe.

H 23 GOd siet neder uyt zijn Hemel,, Spanjaarden hebben successen in Zeeland , maar in 1576 overlijdt hun aanvoerde (de Commandeur).

H 24 PRijst God ons aller Heer,, Die 'diepe Meyr verdroogt. Muitende soldaten geven veel overlast. Zeeland bevrijd van de Spanjaarden.

H 25 WEest nu verblyt,, Te deser tyt,, De Staten Generaal organiseren de gewesten 1576.

H 26 O Nederland! let op u saeck,, Frankrijk, Duysland en Engeland bieden hulp aan.

H 27. FOey Don Jan! al u bedryven. Don Joan Gouverneur de Nederlanden probeert orde op zaken te stellen

H 28 OCh hoort doch aen ô Heer! 1578 Don Joan monstert zijn leger, verklaart de Staten de oorlog en verovert enige steden.

H 29 MEn siet Gods kercke groeyen. De Staten organiseren de tegenstand en ontvangen hulp uit Engeland.

H 30 WAt baed u de voochdy der Landen. Don Joan sterft in 1578.

H 31 ICk och arm! doe klacht op klacht. Parma Gouverneur, verovert Maastricht en 's Hertogenbosch.

H 32 EEn Coning, Prins, of Heere. 1579 Unie van Utrecht om Spaanse tyranie te stuiten.

H 33 AL wat den mensch bejegent. Groningen onder Unie van utrecht, pogingen om een nieuwe landsheer te kiezen.

H 34 HOogmoedig geest,, Wilt op u doens eens letten. De Staten Generaal verklaren de Koning vervallen te zijn van zijn recht op de Nederlanden.

H 35 'T Quaet groeyt in groot getal, End' 't heeft schier overal,, De prins van Oranje verwond 1582

H 36 STort tranen uyt, schreyt luyde! weent en treurt! Prins van Oranje vermoord 1584.

H 37 ALs God syn volck besoeckt met harde straf. Parma bevestigt zijn macht in het zuiden. De Noordelijke gewesten kiezen gouverneurs.

H 38 O Heer; die daer des Hemels tente spreyt. Parma veroverd Nijmegen, Mechelen Doesburg en Arnhem. De Engelsen komen in Den Briel en Vlissingen.

H 39 GHy die tot een Opper-Held. Graaf Leicester teruggeroepen naar Engeland 1587.

H 40 ICk meyn g' u veeren,,Vry vind gekort. De Spaanse vloot, de Armada, verslagen.

H 41 BEgeertens lust baert altyt quaet Hendrik 3 van Frankrijk vermoord, Hendik 4 Koning.

H 42 GEluckig is het Land,, Zutphen, Deventer, Delfzijl, Immentil, Hulst en Nijmegen gewonnen voor de Staten Generaal.

H 43 AL woud'ick,, Hoe soud'ick,, Volkomen danck,, Coevorden onzet, Groningen gewonnen voor de Staten Generaal.

H 44 GEluckig is hy die leert sterven. 1595 Graven Philips van Nassou ende van Solms doot.

H 45 ACh bitterheyt! Ach! ach! waer vlieden wy? Anno 1595/6 Aartshertog Albertus als gouverneur der Nederlanden met de lang-gevangen Prins van Oranje graaf van Buren samen uit Spanje gekomen. Anneke vanden Hove tot Brussel levendig in de aerde gedolven.

H 46 WIlt heden Nu treden Voor God den Heere. Treffelijcke victorien vanden Prince maurits. biddagen

H 47 O Mensch! denct dat ghy toch Syt sterflyck, End'dat ja daer en boven noch. Goede sorge der Heeren Staten ende den Prins dat den Spanjaert geen inbreuc en doen mocht in haere landen. Biddagen gehouden. Philips de tweede Coning van Spanjen gestorven ende zijn Soon Philips de derde in de plaets, die vele Schippers ende Coopluyden mishandelt.

H 48 MAraen, hoe moogt gy Spies en Lans. Oost indie Compagnie opgericht. Huurlingen met achterstallig loon afgekocht.

H 49 DE Heere geeft ons groote stof. 1600 Slag bij nieuwpoort.

H 50 SIet toch Heer,, Hoe dat weer,, Alsnu de Spanjaert woed. 's Vijants Admiraelsschip voor Antwerpen gehaelt. Gods wonderbare verlossingen der gevangen Nederlanders.

H 51 T' Spaensche gedrocht met haer gespuy. Oostende verloren aan de vijand.

H 52 DEn mensche, Godes handen werck. Bergen op Zoom behouden na beleg. Elisabeth overleden, Jacobus Koning van Engeland 1603.

H 53 BAtavia ghy syt de Bruyd. 1603 Don Frederick Spinola komt om. Den Bosch en Sluys behouden voor de Staten.

H 54 O Heemskerck! noyt u kloecke daet. Zee-ridder Heemskerck overwint bij Gibraltar.

H 55 AY hoor eens buerman lieve kaer. De Verenigde Provincien tot vrije landen verklaard.

H 56 VErstandige, Handige, Dappere voochden vol trouw. 12 jarig bestand afgekondigd 1609

H 57 MYn Ziele treur'! en doet u klachten! Wend' u gedachten. Wesel by den Spanjaert ingenomen.

H 58 WAer datmen sich al keerd of wend. Verpande steden Briel, Vlissingen ende Rammekens ontlast van de Engelsche.

H 59 GLyck 't eel gesteent, Met gout vereent. 1618 Philips prins van Oranje overleden, Mauritius, Gouverneur der vereenigde Vrije Nederlanden erft zijn titels en goederen.
H 60 LAndsaten altemael, Com treed hier voor wee moed'lick. Keizer Ferdinand verslaat zijn tegenstanders in Bohemen en verdrukt de protestanten.

H 61 SUllen ons verbluffen dees', Die door vrees'. Einde 12-jarig bestand.

H 62 GHy heerscher van het Spaensche bloedig Ryck 1621 De Staten Generaal kiest een wettige oorlog boven een valse vrede.

H 63 DEn Hoeder Israel Slaept noch sluymert, maer siet wel. De Spanjaarden vallen het eiland Casant aan en willen Sluys overmeesteren. Weer en wind helpen de Zeeuwen om dit te verijdelen.

H 64 (65) MErck,, toch hoe sterck,, Nu int werck,, sich al steld! Beleg en ontzet van Bergen op Zoom

H 65 (64) WAnneer een heerschend man. West Indie Compagnie opgericht.

H 66 MErck toch! wat een duyster wolcke. Dreigend verraad en poging Prins Maurits te vermoorden verijdeld.

H 67 ALs Christi Bruyd was in den nood. Oost Indie Compagnie doet goede zaken.

H 68 HEer! als ick denck aen't goet. Prins Hendrik van Nassou stuit Graaf van Tilly en het Keizerlijke leger.

H 69 (70) VOorwaer 't is prys'lyck,, Hoe dat seer wys'lyck,, Keizer Ferdinand vervolgt de Gereformeerde religie. 5000 Italiaanse soldaten tegen de Nederlanden ingezet. In Amsterdam brandstichting verijdeld.

H 70 (71) SIet Christen menschen! Hoe dat naer wenschen. Harde storm en vorst helpen de vijand te stuiten. Gevangen vissers geruild tegen een pater.

H 71 (69) WAt heeft God wond're daden Tot aller tyd gedaen? West Indische Compagnie doet goede zaken, onder andere door goederen van de Spanjaaerden af te nemen.

H 72 (73) DEs Hemels licht, Doet ons bericht, Van Godes lof en eer. Stijgend water doet de vijand wijken.

H 73 (72) DE Heer in zynen Throon,, seer schoon. 1623/4 Chaos in het Eemdsche land, de vijand strijdt onderling.

H 74 T' Is een groot en heerlijc goet. De kapers van Duinkerken bestreden

H 75 OCh dat de mensch den Heer Schermutselingen, het goed van de Viceroy van Napels als buit verkocht.

H 76 GY volckeren hoor aen! Afsluiting: terugblik