|
Voorrede IOHANNIS LIGARY.
Dat Gheestelijcke Liede te maecken / ende in den Godtsdienste te
gebruycken / Een gave des Heyligen Gheestes ende Godtsalich
is / dat kan alleene de Souter Davids ghenochsaem bewijsen
die welcke niet anders en is dan, Gheestelijcke Liede dichten /
Beeden / Singhen ende Speelen Ghelijck oock die lieve Propheten
ende ander Hooch begaeffde Heylighen / hier ende daer inden
Bijbel met Psalmen ende Gheestelijcke Liedekens / der Gemeynten
Voorgangers ende Voorsangers sijn. Doch in den nieuwen Testamente
(Luc. I. ende II. Matth. XII) Maria des Heeren Moeder /
Zacharias / Symeon / die heylighe Enghelen / die Ghemeente Out
ende Jonck / gedaen hebben wat den XCVI. Psalm gewissaghet ende
vermaent hadde / dat in den Nieuwen Testamente gheschieden
soude. Ende Sanct Paulus die Evangelische ghemeente Godts soo
vlijtig hier van vermaent ende onderwijset om dat selbe
voortaen inden Volcke Godts meer ende meer te ghebruycken
(I. Corinth, XIV. Ephes V, Coloss )
VOORREDE.
Daerom wy gheen breeder Disputatie hier van behoeven te maken/
Maer willen int korte bethoonen die Oorsaecken/
Waerom in desen Woerdeschen Sang boecke die Souter dusdaenich van
Compostie ende Voysen ghemaerkt ende Waerom dat het Sangboeck van
Gheestelijcken Liederen soo cleyn gheworden is.
Ten eersten: Want die Theologie ende Religie haer sonderlinghe
Aert ende Gheest hebben met Eenvoudighe ende Duytlijcke Graviteyt
daer de Prockerije met verdrayde Compositien ende Voysen so haest
schaden als baten ( 1 Cor I. ende II.) Daerom soo laten wij die
Attherijck haer in Wereltlijcken Materien (die ghemeynelijck van
lichten Gheeste ende gheringen Stoff zijn) zoo fraey ende krans
maecken / verdraeyen / verbloemen ende Lusteeren als sy wil
ende kan.
Maer wy hebben in desen Religions Handel / soodanighe Compositien ende
Voysen behooren te ghebruyken/ daer die Compositie des Bijbelschen
Textes Woorden ende sinn' ten Duytlicxsten behoudt /
Ende die Voysen den Eenvoudighen Christen (daert meest om te doen is/
(Matth.ix.ende xi.) alder bekandest ende bequaemste zijn.
Ende soodanich zijn die de Luthersche Voysen in dien tijden
maeckt als die Yver noch Uyttich / die des gheestes gaeven Rijckelijck
waren.
Maer indien sommige Sinrijcke ende
Lustighe Gheesten onder den Christenen hier mede niet
gepaey zijnde/ meer geriefs begheeren/ Die selve toianen al onder ons
ende buyten desen Sangboeck/
haer gherief we soecken ende vinden.
Wij vermanen nochtans haer niet te willen om de fraeyheyt ende Nieuwicheydt
de Voysen soo verre
abusieren dat sy goedige materien op droevighe Voysen singhen gelijck
met den Psalmen in sommighe ander Sanghboecken gheschiet is /
Dat de fraeye Voys meer dan die rechte sinn des Textes weininc
ende ghevolghet is/
Item: Dat claghe Psalmen op blijde Voysen ende Danck Psalmen
op Clagelijcke Voysen ghestelt zijn.
Een tweeden: t'Sangboeck van Geestelijcke Liederen aengaende/ I. Want
in de gheheele
Souter is Gesangs wijse
verduytset/ so en behoeven die Psalmen (die voorheen allene ghecomponeert
ware/
ende moesten dieshalven met den anderen Liederen in een Boeck te saemen
staen) Die selve en behoeven ymmers nu
VOORREDE.
niet meer buyten den Souter gerepeteert te worden/
maer hebben ende houden haren plaets in den Souter. Ende also is
het Sangboeck van Geestelijcke Liederen een goet deel cleynder gheworden.
II.. Item: Want dat spreeckwoort/ daerover Lutherus in synen
tyden claget. (Den Muysendzeck wil medeonder den Peper wesen)
Nae synen doode nach al meer ende inden Sangboecke
bevonden is: soo hebben wy opt Nieuwe Moeten wt monsteren
alle suspecte ende halff onnutte Lieden/ die het Sangboeck
so haest onteeren als vermeeren: Gelijck die Avontrepen/
Meysanghen/ Reys Liedekens ende meer ander Halff werck.
III. Item: Want oock niet alle goede Liedekens inden Kercken
Sanck ende Boeck gehoren/ maer die inden Beedhuys ende
Godsdienst ghesonghen worden/oft ymmers behooren ghesongen te
worden soo hebben wy oock mogen wt laten sommighe soodanige
Liedekens/ diewelcke al en zijn sy niet suspect/ noch onnutte /
noch argherlijck/ nochtans bequamer in Huys ende op den
Velde te singhen/ Ende totten Kerckendienst onnoodich /
Over midts men genoech oude ende beter Kercken-ghesanghe
hebben mach.
IV. Item: het en syn oock niet alle Geestrijcke Lieder des
Ouden Testamentes (in der Bijbel verstropt staende) met de
Psalmen in een Boeck vergadert. Ende indien alle goede
Gheestelijcke Lieden nu souden in een Boeck tesamen gheraept
worden / het soude wel sodanich Boeck grooter worden dan den
Bijbel selffs ende noch jaerlijcks met Nieuwe Lieden
vermeerdert worden sonder eynde.
Daerom soo en hebben wy niet meer in dit Woerdische Sangboeck
Vergaederen willen dan ons ende onser Ghemeenten nutte ende
Noodich is in den kercken dienst te ghebruycken.
V. Die Latijnschen Sanghe hebben wy gespaert / om voor de
Latijnsche Schole Insonderheydt te drucken laeten/
(Te weten) die Sanghe ende Hymni die oprecht ende goet zijn.
Maer die Papauwischen Hymnos (Anna ghy aenvanckelijck zijt.
Christoffel ghy veel heylighe Man / Pange Lingua /
Regina Coeli / Maria tzaert / Rosina / end diergelijcken)
hoe wel datse van den Evangelischen gecorrigeert zyn/
nochtans hebben wy den selve die eere deses Sangboecks niet
willen doen: om des Leydighen Pausdoms wille / daerin se niet
alleene so misbruyct worden / waer aen haer selven Affgodisch
syn / ende de Geest des Heeren so planteys syn gaven by de
Evangelie is gevende/ Dat wy ons met sadonisch hempelweck wt
den Pausdom niet en behoeven te behelpen.
VI. Maer die Musica in den Pausdom wantse aen haerfelver niet
Affgedifth en is / maer alleen misbruyckt so (ghelijck die
Souter / Bijbel / Evangelie / ende ander goede dingen meer)
sijn en moghen my niet misprijsen, dat Evangelische gesanghe
oft Texten die syn dieselve Voysen gheen componeert ende
ghebruyckt worden: by nochtans verre dat Godtsalighe aendacht
ende gheene Lichtveerdicheyt daer plaets hadde.
VII. Want om de ydelheyt des Papfest en laudaeren wy niet
dat geestelijcke Liedekens en Wereltlijcke lichtveerdige
Voysen ghemaeckt ende ghesongen werden:
Overmidts dat oorsaecke daer door gegeven wert die
wereltlijcke Liedekens te leeren om de Geestelijcke
daer nar te singen.
En also verhopen wy den goethemighen Sangen voldaen te sijn.
Teghen die meester Cloeckelinge ende Blameerders sal ons
dienen: Slecht en recht behoede my, Psalm 25 Amen.
|
LITURGIE
&CETERA 
