NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis

VOORWOORD Tussentijds 2005
Voorwoord

Na het verschijnen van het Liedboek uoor de Kerken in 1973 is in de daaropvolgende dertig jaar veel nieuw materiaal ontstaan. In de periode 1981-2004 werden veel nog niet eerder gepubliceerde liederen door de Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied (ISK)
verzameld in acht delen Zingend Geloven. Ook in andere liedbundels verschenen nieuwe liederen, die ten dele aansloten op de traditie van het Liedboek, maar vaak ook nieuwe wegen insloegen.

De laatste jaren bereikten de ISK en de uitgeverijen regelmatig verzoeken van plaatselijke kerken om eigen liedbundels met nieuwe liederen te mogen samenstellen. Om financiele en auteursrechtelijke redenen is dit echter niet eenvoudig te realiseren.

De ISK wil graag in die behoefte voorzien en biedt met Tussentijds een brede selectie liederen aan, waarvan de meeste hun waarde in de eredienst inmiddels ruimschoots hebben bewezen. Deze uitgave kan daarom beschouwd kunnen worden als een aanvullende liedbundel bij het Liedboek uoor de Kerken voor gebruik in de gemeente.

In 1999 verscheen een losbladige publicatie onder dezelfde titel Tussentijds, samengesteld door de Remonstrantse Broederschap in samenwerking met de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB. De ISK is deze kerkgenootschappen zeer erkentelijk dat zij die titel beschikbaar hebben gesteld voor deze nieuwe uitgave, waarvan de opzet hetzelfde is: een bundel `tussen de tijden': tussen het Liedboek uoor de Kerken en een toekomstig nieuw liedboek.

In opdracht van het bestuur van de ISK heeft een commissie de liederen voor deze uitgave geselecteerd. In deze commissie waren de participanten in de ISK vertegenwoordigd: de Protestantse Kerk in Nederland, de Algemene Doopsgezinde Societeit, de Remonstrantse Boederschap en de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB.

Wij spreken de wens uit dat deze liederen hun weg mogen vinden naar gebruik in kerkdiensten en andere bijeenkomsten.

Namens het bestuur van de Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied,
drs. W. Bleij, uoorzitter ds. O.Th. Boonstra, secretaries

Bij de samenstelling van deze uitgave

Bij de selectie van de liederen voor Tussentijds is allereerst uitgegaan van verzoeken van plaatselijke kerken die de Interkerkelijke Stichting voor bet Kerklied en de uitgeverijen ontvingen om liederen op te nemen in eigen liedbundels. Deze verzoeken geven een
beeld van de (soorten) liederen die men in het Liedboek voor de Kerken mist. Het betreft liederen voor een bepaalde periode van het kerkelijk jaar, liederen voor bepaalde momenten in de liturgie en liederen met een nieuw of ander taal- en melodie-idioom dan
wat in het Liedboek staat, maar in het algemeen liederen die verschenen zijn na het Liedboek. Ook gaat het veelal om liederen die meer dan incidenteel kunnen worden toegepast.

Een tweede groep liederen die in deze uitgave is opgenomen, omvat de `zondagsliederen'. In het kader van het Oecumenisch Leesrooster van de Raad van Kerken in Nederland (ook bekend als `De Eerste Dag') is een concept-lijst opgesteld met zondagsliederen bij het Gemeenschappelijk Leesrooster van de Protestantse Kerk in Nederland. De liederen zijn afkomstig uit de `officiele' kerkelijke bundels: naast het Liedboek Gezangen voor Liturgie, het Oud-Katholiek Gezangboek en de diverse delen Zingend Geloven.
Bij de keuze van de zondagsliederen - maar bet geldt ook voor de overige liederen in deze uitgave - is in bet bijzonder gelet op liederen die in meer dan een van de genoemde uitgaven voorkomen en dus een breed en vaak oecumenisch draagvlak hebben. De zondagsliederen die niet in het Liedboek staan, zijn in Tussentijds opgenomen.

Ten slotte is een zodanige selectie gemaakt dat de verschillende tijden en momenten van de kerkdienst, van de dag, van het jaar en van het leven vertegenwoordigd zijn.

De indeling van de bundel is vooral gericht op bet gebruik in de kerkdienst, maar de ISK hoopt dat deze uitgave ook in andere bijeenkomsten en voor individueel gebruik van betekenis zal zijn.

Het eerste deel, De gemeente bijeen (liederen 1-116), doorloopt de `gang door de dienst', van opening tot zegen. In dit gedeelte treft men een groot aantal schriftliederen aan. Het onderscheid tussen min of meer getrouwe berijming en vrijere bewerking is niet aan-
gegeven, aangezien dit onderscheid vaak niet duidelijk te maken is.
Bij de psalmen treft men een aantal beurtzangen aan: onberijmde vormen voor voorzanger (cantor, cantorij, koor) en gemeente. De rolverdeling bij deze psalmen is niet vrijblijvend! Deze `antwoordpsalmen' kunnen het beste functioneren in de Dienst van de Schriften. Bij de selectie van deze psalmen is erop gelet dat voor elke periode van bet jaar een antwoordpsalm beschikbaar is. Ook zijn bij de psalmen enkele refreinliederen van Vlaamse oorsprong opgenomen.

In het tweede deel, De getijden van de dag (liederen 117-124), treft men morgen- en avondliederen aan.

Het derde deel, De getijden van het jaar (liederen 125-194), omvat liederen voor de verschillende perioden'en zondagen van het christelijk gedenkjaar.

In De getijden van het leven (liederen 195-205) zijn liederen opgenomen voor de te onderscheiden momenten op de levensweg van mensen, van geboorte tot uitvaart.

In de laatste groep, De gemeente en de wereld (liederen 206-217), zijn liederen opgenomen rondom thema's als vrede, gerechtigheid, kerk en oecumene.

Plaatsing van een lied in een bepaalde rubriek betekent overigens geenszins dat een lied niet op andere momenten of bij andere gelegenheden gezongen zou kunnen worden. De registers op bijbelplaatsen en liturgisch gebruik kunnen behulpzaam zijn bij de lied-
keuze.

Een liedtekst wordt niet zelden met verschillende melodieen gecombineerd. Bij de selectieprocedure is bijna altijd voor éen melodie gekozen; slechts bij twee liederen zijn twee melodieen opgenomen. De redactiecommissie vond kiezen voor éen van beide in deze gevallen een verlies en laat die keuze graag aan de praktijk over. Bij een aantal liederen heeft de commissie gekozen voor een andere melodie dan in bestaande uitgaven vermeld staat. Indien bij een lied ook andere melodieen in omloop zijn, wordt dit in de Verantwoording vermeld. Daar worden ook tekstvarianten aangegeven.
Pieter Endedijk, eindredacteur