NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis Kunstgeschiedenis Prehistorie, Oudheid en Vroege Middeleeuwen Renaissance Barok en Rococo Negentiende Eeuw Twintigste Eeuw

AFBEELDINGEN IN DE CHRISTELIJKE KATACOMBEN VAN ROME
Voor algemene informatie over de Katacomben in Rome, klik hier

Tekens, symbolen en afbeeldingen

	VISSEN en FRUIT De beelden van vogels en fruit waren gebruikelijk in het Romeinse Rijk. Voor Christenen symboliseerde het fruit overvloed, de gaven van God, terwijl de vogel kon staan voor de Heilige Geest, de duif van Noach (en vrede), de ziel van de gelovige. De meerduidigheid van de beelden schakelde de kijker in in het betekenisgeven.
	VIS en ANKER Als de nabestaanden de grafnissen (loculi) sloten voorzagen ze de sluitsteen vaak van inscripties. Het anker kom staan voor geloof en hoop, of de rol van Christus in je leven. De vis had ook meerdere betekenissen: de gedoopte Christen of Christus zelf. De naam voor vis in het Grieks (ICHTHYS) werd een acrostische aanduiding voor "Jezus Christus Zoon van God en Redder.
	BEROEPSAANDUIDINGEN Nabestaanden gaven ook persoonlijke zaken weer in de inscripties, zoals persoonlijke herinneringen of aanduidingen van het beroep of de waardigheid van de overledene. Links zien we vis en anker dn twee stukken gereedschap die gebruikt werden door timmerlieden of steenhouwers: een schietlood en een passer. Hier betekenen de twee vissen waarschijnlijk twee Christenen die "gevangen" zijn door het anker, d.w.z. Christus..
	CHI-RHO en ALFA & OMEGA Deze inscriptie staat op een sluitsteen. De ton aan de linker kant geeft waarschijnlijk aan dat de overledene kuiper was of handelde in goederen in tonnen. "Seberus" was zijn naam, en zijn Christelijke geloof wordt weergegeven in het "Christus Monogram" dat populair werd door Constantijne, met de Alfa en Omega van Christus aan weerszijden (Opb 22:13) binnen de zegekrans.
	VENERANDA en HAAR NIEUWE VRIEND In deze afbeelding bovenin een boog zien we de als heilige gewaardeerde Veneranda, die een nieuwe ziel binnenvoert in het paradijs. De rol van de heiligen in dit proces werd prominenter in het Christelijke denken, en heir zien we een afbeelding van de hoop van alle Christenen: het binnengaan in het eeuwige leven samen met de heiligen.
	DE BIDDENDE PERSOON Verspreid door de Katacomben zijn deze "biddende" personen te vinden, met opgeheven handen en ogen ten hemel geslagen. Ze worden meestal gezien als afbeeldingen van de menselijke ziel (in het Latijn en het Grieks een vrouwelijk woord), man of vrouw. De vorm is verwant aan de Romeinse pietas (vroomheid) figuur, en wordt vaak afgebeeld in een idyllische of paradijselijke omgeving. Soms is de biddende figuur herkenbaar als een bijbels figuur, bijv. Noach of Jona.

	ADAM en EVA De eerste mensen met de slang en de boom van kennis van goed en kwaad die hun naaktheid bedekken herinnert de kijker aan de zonde en zijn gevolgen: de gevallen staat van de mens. De behoefte aan redding (de redding door Jezus Christus leven sterven en opstaan) wordt hier verbeeld in de "eerste ouders".
HET OFFER VAN IZAAK Het Boek Genesis vertelt over de trouw van Abraham, de geestelijke vader van Joden en Christenen, van God's Verbond met hem en zijn nakomelingen, vervuld in Christ, en over het offer van Abraham's son dat God vroeg en waarin Hij uiteindelijk zelf voorzag.	Voor Christenen was dit "offer" niet alleen een teken van de trouw van Abraham, maar ook een voorteken van het offer dat God zou brengen in zijn Zoon Jezus in de Kruisiging. Dat God Izaak spaarde herinnert aam zijn gunst en bescherming.
	DANIEL in de LEEUWENKUIL Het verhaal van Daniel ook een verhaal van gekoof, hoop, getuigenis en redding. In Daniel 6 lezen we over Daniel, de hooggeplaatste dienaar die erop stond dagelijks tot God te bidden ondanks een koninklijk verbod. In de leeuwenkuil geworpen bad hij tot God, die de leeuwen op afstand hield. Toen de koning dit zag werden degenen die tegen Daniel hadden getuigd in de leeuwenkuil geworpen: ze werden verscheurd door de leeuwen.
	DRIE MANNEN in de VUUROVEN Daniels drie vrienden worden ook vervolgd om hun geloof en hun weigering om afgoden te aanbidden. Hun straf was levend verbrand te worden in een vuuroven. Weer redde God. Voor derde-eeuwse Christenen die zelf vervolgd werden gaven deze verhalen hoop.
	JONA en de WALVIS Christus zelf beschouwde Jona en zijn verhaal als voorafspiegeling van zijn eigen dood en opstanding. Jona wordt door de zeelieden geofferd, blijft drie dagen in het ingewand van een grote vis en komt weer in het land van de levenden om zijn opdracht te volvoeren. Vaak wordt dit verhaal in drie scenes afgebeeld, het in zee werpen (links), het op het strand terechtkomen en Jona die rust onder de wonderboom.