NEGENTIENDE EEUW
Bouwkunst van de 19de eeuw
Beeldhouwkunst van de 19de eeuw
Schilderkunst van de 19de eeuw
NEGENTIENDE EEUW
Na de Franse revolutie zoekt men allerwegen naar een nieuwe ordening van
de maatschappij. Na het kortstondig succes van Napoleon bleek echter het
individualisme te sterk om een werkelijke eenheid te bereiken. De grote
veranderingen op economisch en sociaal gebied konden niet direct worden
verwerkt; de veroveringen van techniek en wetenschap niet direct met begrip
toegepast. De gehele eeuw door is de mens onder de invloed van, of in
conflict met het kritisch denken en bet materialisme van zijn tijd.
De kunst komt door dit gebrek aan eenheid van denken en voelen dan ook
niet tot een eigen, grote stijl. Het oog van de kunstenaar, zo vaak op
de toekomst gericht, zoekt nu maar al te graag een houvast in het verleden.
In vrijwel chronologische volgorde wordt inspiratie gezocht bij Grieken,
Romeinen, middeleeuwen, renaissance enz. Oppervlakkig gezien lijkt hierdoor
de kunst van het eerste driekwart der 19de eeuw veel op een heropvoering
van de gehele kunstgeschiedenis.
De technische mogelijkheden waren de kunstenaar vrijwel alle bekend, maar
hij wist niet goed wat daarmede aan te vangen. Dat slechts de ontwikkeling
van eigen creatief vermogen hem verder zou kunnen brengen, werd pas aan
het einde der eeuw ontdekt. Voorlopig blijft de onmacht tot het uitbeelden
van de eigen emoties opmerkelijk. Het is alsof de kunstenaar voortdurend
op de vlucht is voor de verschrikkingen van zijn tijd. Als burger vaak
deelnemend aan de politieke woelingen, weet hij als kunstenaar daar geen
raad mee en vlucht hij in een geidealiseerd verleden. In de verheven rust
en harmonie van de klassieke vormen tracht hij dan de politieke revolutie
uit te beelden. Maar niet alleen naar de klassieken wordt gevlucht. Ook
andere perioden krijgen hun beurt. Dit gaat vaak gepaard met een vlucht
in het sentiment. Middeleeuwen en renaissance geven stof te over tot romantiseren.
Een derde vorm van vlucht was die uit het gewoel van de stad om het leven
op het platteland te gaan verheerlijken.
In de eerste helft van de 19de eeuw komt men de verschillende vormen,
waarin de eigen tijd wordt ontvlucht, telkens anders genuanceerd en gecombineerd
tegen. De namen classicisme, romantiek of realisme dekken deze steeds
maar zeer ten dele. Zij kunnen slechts aanduiden waar de accenten liggen.
Pas in de tweede helft van de 19e eeuw gaan de ogen open voor de natuur
en voor de eigen mogelijkheden en krijgt de kunst een meer tijdeigen karakter.
Zie Neoclassicisme
(Wikipedia)
Zie Neoromaans
(Wikipedia)
Zie Neogotiek (Wikipedia)
Zie Eclecticisme
(Wikipedia)
Zie
Realisme (Kunststroming) (Wikipedia)
Zie Impressionisme
(Wikipedia)
Zie Postimpressionisme
(Wikipedia)
|