NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

LITURGIE &CETERA Thema's
  Kerkelijk Jaar
Hoofddienst   Getijden   Devotie   Uitingsvormen  

Liturgie

LITURGIEK
Liturgiek TVG

Liturgiegeschiedenis

Joods

Vroeg Christelijk

Oosters Orthodox

Westers Katholiek

Protestants

HYMNOLOGIE

Geschiedenis van de Hymnodie

Oud Joodse Hymnodie
Vroeg Christelijke Hymnodie
Griekse Hymnodie tot 900AD
Latijnse Hymnodie
Lutherse Hymnodie
Calvinistische (Franse) Psalmodie
Nederlandse Gemeentezang
na de Reformatie

Engelse Hymnodie

Muziekgeschiedenis




Tijdlijn voor Engelse Psalmberijming
1500-1720

Hier is een tijdlijn van de invoering van Psalmberijming als gemeentezang in England in de 16e eeuw en summier verder tot de tijd vanIsaac Watts.

1492 - Columbus ontdekt Amerika
1495 - William Tyndale geboren.
1509 - Dood van Hendrik VII - Hendrik VIII wordt Koning van Engeland op 17-jarige leeftijd.
1509 - Hendrik marries Katherine of Aragon.
1509 - John Calvin geboren.
1516 - Queen Mary I "Bloody Mary" geboren in Greenwich.
1517 - John Foxe geboren.
1519 - Martin Luther nagelt 95 Stellingen aan de Slotkapel te Wittenburg in Duitsland.
1525 - William Tyndale publiceert een Engelse vertaling van het Nieuwe Testament (gedrukt in Worms, Duitsland)
1527 - Hendrik VIII vraagt de Paus toestemming om te scheiden van Katherine van Aragon.
1530 - William Tyndale publiceert zijn Engelse vertaling van de Pentateuch, de eerste vijf boeken van het Oude Testament.
1533 - Hendrik VIII scheidt in het geheim van Katherine van Aragon en trouwt Anna Boleyn.
1533 - Elizabeth I geboren
1533 - Paus Clemens VII excommuniceert Hendrik VIII.
1534 - Het Parliament passeert de Act of Supremacy die England afscheidt van Rome en Hendrik hoofd van de Kerk van Engeland maakt.
1534 - Ignatius Loyola, Spaanse geestelijke, sticht de Jesuieten Orde in Parijs met het doel het Katholicisme te beschermen tegen de ketterij.
1535 - Miles Coverdale drukt de eerste complete Engelse Bijble (vertaald uit het Nederlands en het Latijn), opgedragen aan Hendrik VIII.
1536 - Anna Boleyn onthoofd nadat zij een zakdoek had laten vallen in Greenwich (teken van ontrouw).
1536 - Hendrik huwt Jane Seymour.
1536 - Act of Union tussen England & Wales.
1536 - William Tyndale, de Engelse vertaler van het Nieuwe Testament, wordt gewurgd en verand op de brandstapel vanwege ketterij te Vilvorde, Frankrijk .
1537 - Edward VI geboren.
1537 - Jane Seymour sterft.
1537 - Het eerste Catholieke gezangboek gepubliceerd.
1539 - Johannes Calvijn publiceert 30 berijmde psalmen van de hand van Clement Marot.
1539 - Hendrik VIII ontmoet Anne of Cleves bij een optocht te Blackheath.
1540 - Hendrik huwt Anna of Cleef - scheidt 6 maanden later.
1540 - Hendrik huwt Catherine Howard.
1541 - John Knox, Schots theoloog en historicus, leidt de Calvinistische Reformatie in Scotland.
1542 - Catherine Howard ter dood gebracht wegens verraad.
1543 - Hendrik huwt Catherine Parr.
1543- Protestanten worden op de brandstapel gebracht door de Spaanse Inquisitie. Paus Paulus III geeft een index uit van verboden boeken
1544 - Clément Marot sterft.
1545 - Het Concilie van Trent komt samen en vergadert tot 1564.
1546 - Martin Luther sterft.
1547 - Hendrik VIII sterft en Edward VI wordt Koning.
1547 - Frans wordt de officiele taal van Frankrijk, in plaats van Latijn.
1549 - Frankrijk verklaart Engeland de oorlog, en omgekeerd.
1549 - Thomas Sternold publiceert een berijmd psalter met 19 Psalmen.
1549 - Book of Common Prayer gepubliceerd.
1549 - Thomas Sternhold sterft.
1549 - Een tweede editie van Sternhold's Psalter met 19 berijmde psalmen wordt gepubliceerd.
1553 - Edward VI sterft, Mary Tudor (Mary I) wordt Koningin.
1553 - Vervolging van Protestanten in Engeland. Velen vluchten naar het vasteland van Europe en komen in Genève.
1554 - Engeland en de Paus verzoenen zich.
1554 - John Knox vlucht naar Genève waar hij Johannes Calvijn ontmoet.
1555 - Lutheranisme wordt erkend door het Heilige Roomse Rijk in de Vrede van Augsburg.
1556 - Thomas Cranmer komt op de brandstapel.
1556-61 Verscheidene edities van het Anglo-Geneefse Psalter worden gedruk. Dit is een Engelse vertaling van het Geneefse Psalter -- het eerste Engelstalige Psalter dat met melodieën gedrukt wordt
1557 - William Whittingham vertaalt het Geneva Testament in het Engels. Dit was onderverdeeld in verzen en in Romeinse letters gedrukt.
1558 - Koningin Mary sterft en Elizabeth I wordt Koningin van England.
1558 - Het religieuze klimaat in Engeland verbetert en Protestanten komen terug uit Genève en Zurich.
1559 - John Knox keert terug naar Schotland uit Genève.
1560 - De Church of Scotland wordt gesticht. De Presbyteriaanse tak van het Protestantse Christendom wordt gevestigd door John Knox.
1560 - Het begin van het Puritanisme in Engeland.
1562 - Het Geneefse Psalter is compleet (150 Psalmen met enige gezangen: de 10 Geboden en de Lofzang van Simeon).
1562 - John Hopkins voltooid het werk begonnen doorThomas Sternhold en publiceert het eerste volledige Engelse Psalter (ook bekend als het Sternhold & Hopkins Psalter ofwel 'the Old Version').
1562 - John Day publiceert de eerste melodie (zonder tekst) editie van het Engelse Psalter (Day's Psalter). De meeste melodieën hebben twee keer 8.6.8.6. lettergrepen.
1562 - Het Concilie van Trent (1545-1563) eiste dat duidelijkheid in plaats van versiering zou komen in de kerkmuziek.
1563 - Een geharmonizeeerde versie van Day's Psalter gepubliceerd.
1563 - Foxe's Book of Martyrs gepubliceerd.
1564 - William Shakespear geboren.
1564 - Eerste Scottish Psalter met 104 melodieën.
1564 - John Calvin sterft.
1564 - Einde van het Concilie van Trente..
1566 - Koning James I (stierf1625 op 59-jarige leeftijd), zoon van Mary Queen of Scots geboren.
1567 - Mary, Queen of Scotts (Rooms-Katholiek) wordt gedwongen afstand te doen van de troon. Ze gaat naar London waar ze iedereen "oncomfortabel," maakt, in het bijzonder Koninin Elizabeth.
1567 - Matthew Parker's Psalter (een van de vele muziek edities van het Engelse Psalter) gepubliceerd. Matthew Parker (1504-1575) was Aartsbisschop van Canturbury onder Elizabeth I.
1567 - De Rooms-Katholieke Kerk verbied de verkoop van aflaten (zondevergeving).
1568 - Aartsbisschop Matthew Parker laat de Bisschops Bijbel vertalen die tegenwicht moest bieden aan de Calvinistische Geneefse Bijbel.
1570 - De Turken verklaren Venetie de oorlog.
1575 - Thomas Tallis en William. Byrd, Engelse organisten en componisten, publiceren hun Cantiones, een verzameling van 34 motetten, nadat ze een koninklijke licentie hebben ontvangen om muziek te drukken en te verkopen.
1579 - Damon's Psalter (een van de vele muziek edities van het Engelse Psalter).
1580 - Francis Drake keert terug in England na een reis om de wereld.
1582 - De Juliaanse kalendar wordt gecorrigeerd. De oude Juliaanse Kalendar had een fout van één dag in 128 jaar. Dit werd gecorrigeerd in de Gregoriaanse Kalendar van Paus Gregorius XIII, maar Protestantse landen accepteerden deze verandering pas in 1700 of later.
1586 - Complotten van Rooms-Katholieke zijde omd Elizabeth I te vermoorden en de troon te bemachtigen. 1587 - Mary, Queen of Scotts onthoofd. 1592 - Este's Psalter (een van de vele muziek edities van het Engelse Psalter).
1587 - Elizabeth I laat Mary, Queen of Scots onthoofden.
1588 - De Spaanse Armada vernietigd.
1588 - De Bijbel vertaald in het Welsh door Bishop William Morgan.
1598 - De eersts opera uitgevoerd in Florence, Italie.
1599 - Oliver Cromwell geboren.
1599 - De eerste geregistreerde toneelopvoering in het Globe Theater in London.
1603 - Elizabeth I sterft.
1603 - Een uiteindelijke versie van het Geneefse Psalter gepubliceerd door Claude Goudimel met geharmonizeerde zettingen van melodieën van Louis Bourgeois.
1618 -1648 Dertijarige Oorlog in Duitsland.
1621 - Ravenscroft's Psalter (een van de vele muziek edities van het Engelse Psalter).
1623 - George Wither publiceert Hymns and Songs of the Church.
1625 - Koning James I sterft.
1628 - John Bunyan geboren.
1633 - George Herbert publiceert The Temple (een bundel gedichten met ook vele gezangen voor huiselijk gebruik).
1640 - Bay Psalm Book (eerste Amerikaanse Psalter en eersts boekdat gedrukt wordt in Brits Noord-Amerika).
1650 - Het Scottish Psalter goedgekeurd door de General Assembly van de Church of Scotland
1653 - Oliver Cromwell wordt Lord Protector in Engeland.
1684 - John Bunyan's, Pilgrim's Progress gepubliceerd.
1696 - Nahum Tate enNicholas Brady publiceren de New Version -- enkel tekst, geen melodieën.
1707 - Isaac Watts publiceertHymns and Spiritual Songs.
1708 - Supplement to the New Version met melodieën gepubliceerd.
1719 - Isaac Watts publiceertThe Psalms of David Imitated. . .
1760 - Paul Revere maakt eerste muziekgravure in Amerika.


ERFENIS VAN BRITSE PSALMBERIJMING

Texts

Tunes

Teksten nog in gebruik: (H = Episcopal Hymnal, 1982; MH =United Methodist Hymnal, 1989)

Sternhold and Hopkins : Geen

Tate and Brady:

- As pants the hart for cooling streams (H 82, 658)
- The "Supplement" (1708) contained the paraphrase of "While Shepherds watched" (MH 236)

Anglo-Geneefs Psalter (1559)

- All people that on earth do dwell (MH 75)

Scottish Psalter (165)

- The Lord's my shepherd, I'll not want (MH 136)

Melodieën nog in gebruik:

TALLIS CANON (Matthew Parker's Psalter, 1567) - MH 682
DUNDEE (Ravenscroft's Psalter, 1621) - H82, 126
LONDON NEW (Scottish Psalter, 1635) - H82, 50
ST. ANNE (1708 Supplement to New Version) - MH 117
HANOVER (1708 Supplement to New Version) - MH 181
ST. MATTHEW (1708 Supplement to New Version) - H82, 567