NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis

1. De vroege Christenen hadden geen kerkorganisatie met een eigen kerkgebouw
2. Zang en spraak liep in elkaar over.
3. Eredienst zonder zang zou ondenkbaar zijn.
4. Klank was belangrijk in goddelike openbaring en eredienst.
5. Voor moderne mensen is zien geloven, voor mensen in de vroeg Christelijke eredienst was horen geloven.
6. Klankgebeuren was de belangrijkste weg waarlangs God's aanwezigheid en God's waarheid mensen bereikt.

1. De vroege Christenen onderhielden de Joodse religieuze praktijken.

2. Ze deden mee aan de Tempeldienst en kwamen samen voor onderwijs en discussie in de Synagoge, maar er werd meer nadruk gelegd op de heilige maaltijd - nu een gemeenschapsmaal en niet langer een familie maaltijd - vaak “het breken van het brood” genoemd. Iemand kreeg de taak om het avondmaal te leiden.

3. Mensen werden in synagoges en andere openbare plaatsen bekend gemaakt met de weg van Jezus, maar de bijeenkomst van de gelovigen was het ritueel van de gemeenschappelijke maaltijd, die gewoonlijk gehouden werd in het ruime huis van een welgestelde Christen. Het is niet duidelijk of elke keer dat in het Nieuwe Testament het "breken van het brood” wordt genoemd ook inderdaad de Maaltijd van de Heer (eucharistie) wordt aangeduid, maar aangenomen wordt dat dit in de meeste gevallen wel bedoeld is.

4. Gemeentezang bestond uit nieuw gemaakte gezangen en niet in de eerste plaats uit Oud Testamentishe psalmen. Als, bij voorbeeld, Paulus tegen de Corinthiers zegt: “Wat dan, broeders? Als jullie samenkomen heeft ieder een psalm, een onderwijzing, een openbaring, tongentaal, een interpretatie” (1 Corinthians xiv.26-7), dan lijkt het erop dat hij in de eersteplaats sprak over de bijdragen die de gemeenteleden leverden.

5. Het Nieuwe Testament lijkt vol te staan met fragmenten van liturgische gezangen.

6. De KANTIEKEN uit het evangelie naar Lukas (het Magnificat, Benedictus (Lofzang van Zacharias) en Nunc dimittis (Lofzang van Simeon) worden beschouwd als komplete gezange die gezongen werden in de liturgy van toen.

7. Naast het zingen van volledige gezangen, die waarschijnlijk door individuele personen werden uitgevoerd, zal de hele gemeente deelgenomen hebben aan korte acclamaties en responsies. In de enthousiaste atmosfeer moeten korte acclamations zoals“Amen”, “Alleluia” en“Maranatha” gebruikelijk geweest zijn, naast de wat langere zoals doxologieën of misschien geliefde psalm versen. Deze werden wellicht gezongen als antwoord op gebeden en lezingen, die zelf waarschijnlijk ook op zangtoon gereciteerd werden en niet op moderne wijze voorgelezen of gesproken.

8. Instrumentale muziek had geen plaats in de synagogale eredienst. Daarom was vroeg Christelijke muziek waarschijnlijk a cappella. Instrumentale muziek werd geassocieerd met de offerdienst in de Tempel.

9. Vroeg Christelijke eredienst werd gekenmerkt door spontaniteit. Christenen waren revolutionair en charismatisch. Hun eredienst werd gelardeerd door schreeuwen, acclamaties, gezangen, geimproviseerde zangen en spreken in tongen.

1. De "huisgemeente" was de norm.

2. Eredienst was verbonden aan een maaltijd. Iemand had daarbij de leiding. De Eucharistie werd gescheiden van de avondmaaltijd en werd 's ochtends gevierd, voorafgegaan door een aparte onderwijzende dienst (Justinus Martyr's beschrijving van de Romeinse Eucharistie in het midden van de 2e eeuw)

3. De Psalmen speelden waarschijnlijk nog niet een overheersende rol. Toen deGnostische ketterij nieuwe gezangen produceerd vonden Christenen (na ca. 200) in de Psalmen een bron van onverdachte teksten.

4. De Psalmen werden een belangrijk element in de Christelijke eredienst na300 AD. Mogelijke oorzaak:

- keterij werd een probleem
- de canon van de geschriften van de bijbel kreeg vorm tussen200 - 300 AD
- het eerste geschreven model voor een Eucharistisch Gebed ca.200 AD
- er was een algemene beweging in de richting van het vastleggen en standaardiseren van gebeden en belijdenissen.
- het gebruiken van het vaste corpus van de psalmen lijkt een stap in dit proces

1. De Oden van Solomon (Palestina, laat eerste eeuw). Een imitatie van de Davidische Psalmen (parallele structuur)

De Heer is op mijn hoofd als een kroon,
En ik zal nooit zonder Hem zijn.

Gevlochten is de kroon van de waarheid voor mij,
En het deed Uw takken in mij bloeien.

etc.

2. De apocryfe handelingen vanJohannes en Thomas en Gnostische Hymnodie

3. Het Phos Hilaron

4. Metrische gezangen of Clemens and Ambrosius waren gebaseerd op bestaande klassieke poetische modellen (Romeins and Grieks)

5. HetOxyrhynchus Gezang

De Didache1 (Notre Dame University)
De Didache2 (The Catholic Encyclopedia)
De Didache3 (The Saint Pachomius Library)
De Didache4 (The Reluctant Messenger)

De Septuagint1 (The Catholic Encyclopedia)
De Septuagint2 (from Believe)
De Septuagint3