NOEME WILLEM
VISSER Wie en Waarom

Liturgie LITURGIEK Liturgiek TVG Liturgiegeschiedenis Joods Vroeg Christelijk Oosters Orthodox Westers Katholiek Protestants

HYMNOLOGIE Geschiedenis van de Hymnodie Oud Joodse Hymnodie Vroeg Christelijke Hymnodie Griekse Hymnodie tot 900AD Latijnse Hymnodie Lutherse Hymnodie Calvinistische (Franse) Psalmodie Nederlandse Gemeentezang na de Reformatie Engelse Hymnodie Muziekgeschiedenis Kunstgeschiedenis Prehistorie, Oudheid en Vroege Middeleeuwen Middeleeuwen Renaissance Barok en Rococo Negentiende Eeuw Twintigste Eeuw

Gezangboeken als bron van Informatie.

Gezangboeken zijn bronnen van Cultuur- en Mentaliteits- (Vroomheids-) geschiedenis van de eerste orde. Zij geven ook een beeld van de emotionele en spirituele kant van het geloof. Ze vormden een massamedium in een tijd dat geschreven/gedrukte tekst die rol zelden vervulde. In veel huishoudens was een psalm/gezangboek naast de Bijbel het enige boek. Elke Generatie komt met nieuwe gezangen zodat over de eeuwen de ontwikkeling van gezangboeken een spiegel vormt van zowel de constanten als de variabelen geloof en maatschappij.

Linguistisch onderzoek.
De oorspronkelijke tekst van gezangen van Charles Wesley werd in de 20e eeuw al gepubliceerd als historische bron van 18e eeuws Engels. Hierdoor kwamen teksten die uitgebreid gebruikt werden en grote invloed hadden ook beschikbaar voor andere doelen.

Zoals de Wesleys benadrukten, vormden de gezangen een weergave van het geloof zoals het beleefd en beleden werd.

Multidisciplinair Historisch Onderzoek
In het laatste deel van de 20e eeuw kwam er steeds meer oog voor de rol van gezangboeken als historische bron voor meerdere vakgebieden. Zo is de Gesangbuchforschung aan de Johannes Gutenberg-Universität in Mainz sinds 1992, een samenwerking van de volgende vakgebieden:

Katholische Theologie, Evangelische Theologie, Sozialwissenschaften, Deutsche Philologie, Englische Philologie Buchwissenschaft, Geschichtswissenschaft, Musikwissenschaft

Met de opkomst van het internet kwam ook meer materiaal publiek beschikbaar.

Een voorbeeld is de Dictionary of North American Hymnology, een project om alle in Noord Amerika gepubliceerde liedbundels digitaal toegankelijk te maken waarbij voor de invoering van de teksten en de controle ervan gebruikt gemaakt wordt van vrijwilligers..

Ook Duitse universiteiten zijn begonnen bronnen toegankelijk te maken, bijv.:

Suche in der Gesangbuchbibliographie (Univ. Mainz)

Aan de Rijks Universiteit van Groningen is het Instituut voor Christelijk Ergoed actief. Het onderzoek op het gebied van kerkzang en kerkmuziek richt zich in het bijzonder op het Nederlandse kerklied sinds de Reformatie. Een belangrijk onderdeel daarvan vormt de documentatie van liedteksten, muziekdragers, (muziek)boeken en -tijdschriften.

De aandacht voor historische zangpraktijk heeft aanleiding gegeven tot het herleven van die praktijk, bijv. West Gallery Music, Shape Note Music, zowel in Noord Amerika (Sacred Harp) als het Verenigd Koninkrijk (United Kingdom Annual Sacred Harp)