Christelijke
Symbolen: Het Kruis
Symbolische
Kleuren in de Eredienst
Symbolisch
Bloemschikken
Betekenis
Symbolen en Tekens
Oersymbolen
Apostelen
en attributen
Heiligen
en attributen
In
de beeldende kunst.
Het
Kerkgebouw
Kerkhofsymboliek
|
Symbool,
van het Griekse "symbolon" hetgeen "teken" wil
zeggen, is een wezen of een voorwerp dat een abstract begrip voorstelt
of verbeeldt.
De benedictijn Bruno Van Havere geeft in zijn boek: "Het Zinnebeeld
in de Kristelijke Kunst" volgende definitie voor symbolen:
‘Symbolen zijn voorstellingen
van het onvergankelijke in zinnelijk waarneembare vormen; het één
en het ander is in een
<samengeworpen> met elkander,
door gedachte-eenheid versmolten. Symbolen zijn feitelijk omgezette
vergelijkingen. Ze ontstaan door overdracht van zinnelijke, concrete
voorstellingen op het abstracte door het brengen van uitwendige
vergelijkingspunten tot inwendige abstracte identiteit. De symboliek
is een beeldschrift, een tekentaal.’
Prof.
Dr. J. M. Timmers geeft in zijn boek "Symboliek en Iconografie"
volgende definitie: ‘...
een symbool is een begrip,
of de voorstelling daarvan, dat, een ander begrip vervangende, voor
de waarnemende geest dit vervangend begrip samenvat.’
Zo
is de hond bijvoorbeeld een symbool van trouw, de balans een symbool
van de rechtvaardigheid, het kruis een symbool van de christenen,
toren en palmtak het symbool van de heilige Barbara, het hakenkruis
een symbool van het Derde Rijk en ga zo maar verder. De oorsprong
waarom juist een bepaald voorwerp, dier of mens voor symbool staan
is dikwijls onduidelijk en heeft vaak diepere gronden.
Zo heeft bvb. het hakenkruis in oorsprong niets met het Derde
Rijk te maken. Het is daarom nuttig enkele voorname symbolen van
nabij te gaan bekijken om zo de waarde en oorsprong ervan beter
te begrijpen.
Symbolen
zijn tekens waaronder wij iets verstaan. Het schrift is een geëvolueerde
vorm van symboliek, weinigen staan echter nog stil bij de oorsprong
van het schrift of zijn op de hoogte van de evolutie ervan.
Ook attributen vormen een belangrijk deel van datgene wat wij onder
symbolen verstaan. Het
attribuut is een voorwerp, aan een door de kunst voorgestelde persoon
toegevoegd, waardoor die persoon van alle andere personen onderscheiden
wordt. Maar ook de personificatie is een symbool waarbij een persoon
een niet stoffelijk begrip vervangt. Zo kan bvb. Maria de personificatie
zijn van de Kerk. De allegorie is nauw verwant met symbolen, het
is de symbolische voorstelling van een ideeën of een ander abstract
begrip door middel van personen, zaken en handelingen. Een grijsaard
met een zandloper en een zeis is een allegorie van de tijd. En verder
is er nog de metafoor, een overdrachtelijke of figuurlijke uitdrukking
die berust op een vergelijking. bvb.: het schip der woestijn, de
kameel.
Symbolen
zijn zo oud als de mens. Vooraleer de mens kon schrijven richtte
hij reeds bouwwerken op. Deze
bouwwerken waren in oorsprong dikwijls symbolen. Later zullen voornamelijk
religies symbolen gaan gebruiken. Symbolen kunnen daarom, al naar
gelang de religie, verschillende betekenissen hebben. Voor
ons, Westerse mens, zijn de symbolen uit de bijbel en later uit
het christendom de meest herkenbare.
|